De Profundis

by Oscar Wilde

Indekso : De Profundis de Oscar Wilde Tradukita de Vikifontaro

Esperante: El la Profundaĵo.

. . . Suferado estas unu tre longa momento. Oni ne povas dividi ĝin laŭ sezonoj. Oni povas nur registri ĝiajn humorojn kaj kroniki iliajn revenojn. Kun ni tempo mem ne progresas. Ĝi turniĝas. Ĝi ŝajnas iri ĉirkaŭ unu centro de doloro. La paraliza nemovebleco de vivo, kies ĉiu detalo estas tiel regulita laŭ neŝanĝebla skemo, ke ni manĝas kaj trinkas kaj kuŝas kaj preĝas, aŭ almenaŭ genuiĝas por preĝo, laŭ la neflekseblaj leĝoj de fera formulo: tiu ĉi nemovebla eco, kiu igas ĉiun aĉan tagon esti kiel ĝia frato je la plej eta detalo, ŝajnas komunikiĝi al tiuj eksteraj fortoj kies esenco de ekzistado estas senĉesa ŝanĝo. Pri semplanttempo aŭ rikolto, pri la rikoltantoj apogantaj sur la maizo, aŭ pri la kolektantaj vinberojn, aŭ pri la herbo en la fruktarbejo blankigita de rompitaj floraĵoj aŭ kovrita de falintaj fruktoj: pri ĉio ĉi ni scias nenion kaj povas scii nenion.

Por ni ekzistas nur unu sezono, la sezono de malĝojo. La suno kaj luno ŝajne estas prenitaj for de ni. Ekstere, la tago povas esti blua kaj ora, sed la lumo kiu rampas malsupren tra la tike dampita vitro de la fere barita fenestreto, sub kiu oni sidas, estas griza kaj malluma. Estas ĉiam krepusko en onia karcero, tiel kiel estas ĉiam krepusko en onia koro. Kaj en la sfero de pensado, tiel kiel en la sfero de tempo, movado ekzistas ne plu. Tio, kion vi persone antaŭ longe forgesis, aŭ povas facile forgesi, okazas al mi nun, kaj okazos al mi denove morgaŭ. Memoru ĉi tion, kaj vi povos kompreni iomete kial mi skribas, kaj skribas tiumaniere. . . .

Post unu semajno, mi translokiĝas ĉi tien. Tri pliaj monatoj forpasas kaj mia patrino mortas. Neniu scias kiel profunde mi amis kaj honoris ŝin. Ŝia morto estis aĉega al mi; sed mi, antaŭe lordo de lingvo, nun ne havas vortojn kiuj esprimus mian turmentiĝon kaj honton. Ŝi kaj mia patro heredigis al mi nomon kiun ili igis nobla kaj honora, ne nur en literaturo, arto, arĥeologio, kaj scienco, sed ankaŭ en la publika historio de mia propra lando, en ties evoluo kiel nacio. Mi malhonoris tiun nomon eterne. Mi igis ĝin vulgara vorto inter la malbonularo. Mi trenis ĝin tra la ŝlimo. Mi donis ĝin al brutoj por ke ili brutigu ĝin, kaj al stultuloj por ke ili igu ĝin sinonimo de frenezaĵo.

Tio, kion mi suferis, do -- kaj ankoraŭ suferas -- ne estos skribata de plumo aŭ registrata de papero. Mia edzino, ĉiam afabla kaj dolĉa al mi, por ke mi ne aŭskultu la novaĵon de indiferentaj lipoj, veturis malgraŭ ŝia malsano el Ĝenovo al Anglujo por meme sciigi min pri tiel neriparebla, tiel nekuraceblo, perdo. Mesaĝoj de kondolenco atingis min de ĉiuj kiuj ankoraŭ havis afekcion por mi. Exc tiuj, kiuj min ne konis persone, aŭskultinte ke nova malfeliĉo eniris mian vivon, skribis por peti, ke ia esprimo de ilia kondoleco estu transdonata al mi.

Tri monatoj forpasas. La kalendaro de mia ĉiutaga konduto kaj laboro kiu pendiĝas ĉe la ekstero de mia karcerpordo, diras al mi ke estas majo. . . .

Prosperity, pleasure and success, may be rough of grain and common in fibre, but sorrow is the most sensitive of all created things. There is nothing that stirs in the whole world of thought to which sorrow does not vibrate in terrible and exquisite pulsation. The thin beaten-out leaf of tremulous gold that chronicles the direction of forces the eye cannot see is in comparison coarse. It is a wound that bleeds when any hand but that of love touches it, and even then must bleed again, though not in pain.

Kie estas malgajeco, tie estas sankta ejo. Iafoje homoj ekkomprenos, kion tio signifas. Ili ne scios ion ajn pri vivo antaŭ ol ekkompreni.

When I was brought down from my prison to the Court of Bankruptcy, between two policemen, - waited in the long dreary corridor that, before the whole crowd, whom an action so sweet and simple hushed into silence, he might gravely raise his hat to me, as, handcuffed and with bowed head, I passed him by. Men have gone to heaven for smaller things than that.

It was in this spirit, and with this mode of love, that the saints knelt down to wash the feet of the poor, or stooped to kiss the leper on the cheek. I have never said one single word to him about what he did. I do not know to the present moment whether he is aware that I was even conscious of his action. It is not a thing for which one can render formal thanks in formal words. I store it in the treasure-house of my heart. I keep it there as a secret debt that I am glad to think I can never possibly repay. It is embalmed and kept sweet by the myrrh and cassia of many tears. When wisdom has been profitless to me, philosophy barren, and the proverbs and phrases of those who have sought to give me consolation as dust and ashes in my mouth, the memory of that little, lovely, silent act of love has unsealed for me all the wells of pity: made the desert blossom like a rose, and brought me out of the bitterness of lonely exile into harmony with the wounded, broken, and great heart of the world.

Kiam homoj kapablas kompreni ne nur kiel bela estis la ago de [nomo forigita], sed ankaŭ kial ĝi havis - kaj ĉiam havos - tian signifon al mi, tiam, eble, ili ekscios kiel, kaj je kia spirito, ili alproskimiĝu al mi.

Malriĉuloj estas pli saĝaj, pli kompatemaj, pli afablaj, pli sentivaj ol ni. En iliaj okuloj, malliberejo estas tragedio en la vivo de homo, viktimo, io vokanta kondolencon en aliuloj. Ili priparolas homon enmalliberejigitan kiel personon kiu simple "havas malfaĉilaĵon". Tio estas la frazero kiun ili ĉiam uzas; kaj tiu esprimo entenas la perfektan saĝecon de amo. Sed ĉe homoj de nia propra vico, ĉio malsimilas.

Ĉe ni, malliberejo igas homon pario. Mi, kaj aliuloj kiel mi, apenaŭ rajtas havi aeron aŭ sunon. Nia ĉeesto malpurigas la plezurojn de aliuloj. Ni estas malbonvenataj kiam ni reaperas. Ni ne estas indaj reviziti la rigardetojn de la luno. Niaj propraj knaboj forprenatas. Tiuj belaj ligiloj al homaro rompatas. Ni estas kondamnataj esti solaj, kiam niaj filoj ankoraŭ vivas. Oni forneas al ni la ununuran aĵon kiu povas resanigi nin kaj protekti nin, kiu povas doni balzamon al la kontuzita koro kaj pacon al la animo dolora. . . .

Mi devas diri al mi ke mi detruigis min; kaj ke neniu, gravulo aŭ malgravulo, povas detruiĝi krom pere de sia propra mano. Ja mi estas preta diri tion. Mi penas tion diri, kvankam oni eble ne pensas tion ĉi-momente. Ĉi tiun senkompatan akuzaĵon mi starigas antaŭ mi senkompate. Tio kion la mondo faris al mi estis terura; sed tio kion mi faris al mi mem estis eĉ multe pli terura.

I was a man who stood in symbolic relations to the art and culture of my age. I had realised this for myself at the very dawn of my manhood, and had forced my age to realise it afterwards. Few men hold such a position in their own lifetime, and have it so acknowledged. It is usually discerned, if discerned at all, by the historian, or the critic, long after both the man and his age have passed away. With me it was different. I felt it myself, and made others feel it. Byron was a symbolic figure, but his relations were to the passion of his age and its weariness of passion. Mine were to something more noble, more permanent, of more vital issue, of larger scope.

The gods had given me almost everything. But I let myself be lured into long spells of senseless and sensual ease. I amused myself with being a FLANEUR, a dandy, a man of fashion. I surrounded myself with the smaller natures and the meaner minds. I became the spendthrift of my own genius, and to waste an eternal youth gave me a curious joy. Tired of being on the heights, I deliberately went to the depths in the search for new sensation. What the paradox was to me in the sphere of thought, perversity became to me in the sphere of passion. Desire, at the end, was a malady, or a madness, or both. I grew careless of the lives of others. I took pleasure where it pleased me, and passed on. I forgot that every little action of the common day makes or unmakes character, and that therefore what one has done in the secret chamber one has some day to cry aloud on the housetop. I ceased to be lord over myself. I was no longer the captain of my soul, and did not know it. I allowed pleasure to dominate me. I ended in horrible disgrace. There is only one thing for me now, absolute humility.

Mi kuŝis en malliberejo preskaŭ du jarojn. De mia naturo elvenis besta malespero; resigno al ĉagrenego al kiu estus domaĝe eĉ rigardi; terura kaj malpotenca kolerego; amareco kaj malestimo; malgajeco kiu sone ploris; mizereco kiu ne povis trovi voĉon; malfeliĉeco kiu estis muta. Mi trapasis ĉiun eblan tipon de sufero. Pli bone ol Wordsworth mem, mi scias kion Wordsworth esprimis kiam li diris -

"Suferado estas permanenta, obskura, kaj malluma / Kaj havas l' econ de senfineco."