Hamleto, reĝido de Danujo/Akto I

by William Shakespeare

Indekso : Hamleto, reĝido de Danujo de William Shakespeare Tradukita de L. L. Zamenhof

Akto II

Sceno I

Akto I, Sceno I

Teraso antaŭ la palaco.

Francisko staras sur la posteno;
Bernardo venas.

Bernardo	He! Kiu?
Francisko	Halt'! Respondu: kiu iras?
Bernardo	La reĝo vivu!
Francisko	Ĉu Bernardo?
Bernardo	Jes!
Francisko	Vi akurate venis al la servo!
Bernardo	Dekdua horo sonis. Iru dormi.
Francisko	Mi dankas. La malvarmo estas tranĉa, Kaj mi min sentas nun ne tute bone.
Bernardo	Ĉu ĉio estis orda kaj trankvila?
Francisko	Eĉ mus' ne preterkuris.
Bernardo	Bonan nokton! Se vidos vi Marcellon, Horacion, Kolegojn miajn, rapidigu ilin! 10
Francisko	Jen, ŝajnas, ili. Haltu! Kiu iras? (Horacio kaj Marcello venas.)
Horacio	Amikoj de la lando.
Marcello	Kaj de l' reĝo.
Francisko	Nu, bonan nokton!
Marcello	Bonan al vi dormon! Vin kiu anstataŭas nun?
Francisko	Bernardo. Li gardas nun. Adiaŭ! (Foriras.)
Marcello	He! Bernardo!
Bernardo	Ĉu Horacio?
Horacio	Peco de li mem.
Bernardo	Salut' al vi, Marcello, Horacio!
Horacio	Ĉu la apero nun denove venis?
Bernardo	Nenion vidis mi.
Marcello	Jen Horacio Parolas, ke ĝi estas nur imago, 20 Ne kredas li pri la fantom' terura, Kiun ni vidis jam la duan fojon. Kaj tial mi lin tien ĉi invitis, Ke li kun ni maldormu nunan nokton Kaj, kiam la fantomo reaperos, Li vidu kaj kun la fantom' parolu.
Horacio	He, babilaĵo! Kredu, ĝi ne venos.
Bernardo	Sidiĝu do, kaj provos mi denove Ataki per rakont' orelon vian, Ke ĝi forĵetu sian obstinecon 30 Kaj kredu, kion ni du fojojn vidis.
Horacio	Nu, mi konsentas. Bone, ni sidiĝu, Kaj vi rakontu.
Bernardo	En la lasta nokto, En la momento, kiam tiu stelo Tre luma, kiun vidas vi, en sia Kurado trans arkaĵo la ĉiela En tiu sama loko, kiel nun, Troviĝis, tiam ni—mi kaj Marcello— Ekvidis. . . .
Marcello	Haltu! Jen ĝi mem aperas! (Montras sin spirito en armaĵo.)
Bernardo	Li mem, li mem, mortinta nia reĝo! 40
Marcello	(al Horacio) Vi estas instruita, Horacio, Parolu vi kun li!
Bernardo	Ĉu ne simila Li estas al la reĝo? Diru mem!
Horacio	Jes, jes! Li mem! Mi miras, timas, tremas!
Bernardo	Li volas, ke kun li oni parolu.
Marcello	Parolu, Horacio!
Horacio	(al la spirito) Kiu estas Vi, kiu vagas en la nokta horo En la majesta nobla eksteraĵo De la mortinta reĝo de Danujo? Mi vin petegas per ĉielo: diru! 50
Marcello	Li estas ofendita.
Bernardo	Li foriras.
Horacio	En nomo de ĉielo! Restu! Diru! (La spirito foriras.)
Marcello	Li iris for, respondi li ne volis.
Bernardo	Ha, Horacio, kio al vi estas? Vi estas pala, tremas? Ĉu ne pli Ol sonĝo estas tiu ĉi apero?
Horacio	Per Dio! Mi ne povus tion kredi, Se mi ne vidus ĝin per miaj propraj Okuloj.
Marcello	Ne simila al la reĝo?
Horacio	Ne malpli multe, ol vi al vi mem. 60 Jes, ĝuste tian portis li armaĵon En la batalo kontraŭ la Norvegoj, Li ĝuste tian vidon havis, kiam Li en kolero sian pezan glavon En la glacion batis. Strange!
Marcello	Tiel Li jam du fojojn kun minaca vido Aperis antaŭ ni en sama horo.
Horacio	Ne povas mi precize ĝin klarigi; Sed la apero, kiom mi komprenas, Al nia land' malbonon antaŭdiras. 70
Marcello	Ĉu ne militon? Ĉu vi scias, kial Nun gardoj ĉie staras, pafilegoj Nun estas pretigataj ĉiam novaj, El l' eksterlando venas bataliloj, Rapide ŝipoj estas konstruataj En granda nombro, kaj eĉ en dimanĉoj Ne ĉesas la prepara laborado? El kia kaŭzo tiu rapidado Kaj laborad' en tago kaj en nokto? Ĉu povas iu diri?
Horacio	Jes, mi povas,— 80 Almenaŭ tiom, kiom mi ĝin aŭdis. La lasta reĝo, kies la figuro Ĵus antaŭ ni aperis, estis iam Vokita—vi ĝin scias—al batalo De la Norvega reĝo Fortinbras. Hamleto, nia brava, glora reĝo, En la batalo venkis Fortinbrason. Laŭ la kontrakto antaŭsigelita Kaj sankciita de la rajt' kaj moro Post morto de l' venkita Fortinbras 90 La tuta lando de l' venkita reĝo Transiris en posedon de l' venkinto. Se la venkinto estus Fortinbras, Al li transiri devus nia lando. Sed nun la juna fil' de Fortinbras, Kuraĝigita eble per la morto De nia reĝo, amasigis aron Da kuraĝuloj kaj aventuristoj Por entrepreno, kiun nia regno Komprenas bone; lia celo estas: 100 Per forta mano de la bataliloj Elŝiri nun el nia man' la landon, Perditan per batal' de lia patro. Kaj tio, kiel ŝajnas, estas kaŭzo De niaj prepariĝoj kaj gardado Kaj laborado en la tuta lando.
Bernardo	Mi pensas ankaŭ, ke la kaŭzo estas Nun tio ĉi. Pro tio ankaŭ certe Nun vizitadas nokte nian gardon Terura la fantomo en armaĵo 110 De l' reĝo, kiu kaŭzis la militon.
Horacio	Ne! Mi alion timas de l' fantomo! En la plej glora temp' de l' granda Romo, Ĵus antaŭ la pereo de Cezaro, Mortintoj sin ellevis el la tomboj Kaj promenadis tra la urbaj stratoj; Kaj steloj kun teruraj fajraj vostoj, Kaj sanga roso, makulita suno, Mallumigita luno,—ĉio tio Aperis tiam kiel antaŭsignoj 120 De granda malfeliĉo. Tiel ofte Antaŭ la veno de renversoj grandaj Sin montras strangaj teruraj signoj En la naturo. Al ni ankaŭ certe Nun la ĉielo sendas tian signon. . . . (La spirito denove aperas.)
Horacio	Sed ha! denove li aperas! Nepre Mi nun kun li parolos, se eĉ morto Al mi per ĝi minacos! Halt', fantomo! Se voĉon vi posedas kaj parolon,— Parolu! Se per ia bona faro 130 Al vi trankvilon povas mi alporti,— Parolu! Se danĝero al la lando Minacas kaj ankoraŭ estas eblo La landon antaŭsavi,—ho, parolu Kaj se en via vivo vi kolektis Trezorojn kaj enfosis en la teron Kaj nun pro ili vagas en la noktoj,— Parolu! Diru! Restu kaj respondu! (Koko krias.) Haltigu ĝin, Marcello! Ĝi foriras!
Marcello	Ĉu piki lin per mia halebardo? 140
Horacio	Jes, piku lin, se li ne volas stari!
Bernardo	Jen ĝi!
Horacio	Jen ĝi! Ho, halt'!
Marcello	Ha, ĝi foriris! (La spirito foriras.) Ni lin ofendas! Kontraŭ majesteco Ni venas kun sovaĝa atakado! Kiel aer' li estas nevundebla, Kaj nia atakado estas vana!
Bernardo	Li volis jam paroli, sed la koko Ekkriis.
Horacio	Kaj subite li ektremis, Simile al estaĵo pekoplena Ĉe krio de teruro. Oni diras, 150 La koko, trumpetisto de l' mateno, Per sia laŭta, forta, hela voĉo El dormo vekas dion de la tago, Kaj laŭ la krio de la koko tuj El akvo, fajro, tero kaj aero Spirito ĉiu, kie ajn li vagas, Rapidas hejmen; la fantomo pruvis Al ni, ke tio estas ne malvero.
Marcello	Li malaperis ĉe la koka krio. Mi aŭdis, ke en nokto Kristonaska, 160 En kiu sur la teron venas Kristo, La koko krias tra la tuta nokto: Kaj ne kuraĝas tiam la spiritoj Sin montri, kaj la nokto estas pura, La steloj ne minacas, la koboldoj Sin kaŝas kaj la sorĉistinoj dormas: Ĉar tiel sankta estas tiu nokto.
Horacio	Mi ankaŭ aŭdis, kaj mi iom kredas. Sed vidu, la mateno purpurvesta Leviĝas sur la roson de l' monteto: 170 Ni povas jam forlasi la postenon, Kaj mi konsilas: tion, kion vidis Ni en la nokto, ni rakontu ĉion Al la Hamleto juna; ĉar mi ĵuras, Ke la spirito, por ni tiel muta, Al li parolos. Ĉu konsentas vi, Ke ni al li raportu, kiel amo Kaj ŝuldo al ni fari ĝin ordonas?
Marcello	Mi petas vin, ni faru ĝin! Mi scias, En kia loko ni lin certe trovos. 180 (Ĉiuj foriras.)

Sceno II

Akto I, Sceno II

Salono en la palaco.

La reĝo, la reĝino, Hamleto, Polonio, Laerto,
Voltimand, Kornelio, korteganoj eniras.

Reĝo	Ankoraŭ freŝa estas la memoro Pri l'morto de la kara nia frato; Al nia kor' konvenus nun funebri, Kaj kvazaŭ unu frunto de malĝojo La tuta regno devus nun sulkiĝi: Sed tamen la prudento necesigas Nin venki la naturon; kun malĝojo Pri la mortinto ni decidis ligi Memoron pri ni mem kaj pri la regno. Kaj tial ni kun ĝojo depremita, 10 Per unu el l' okuloj plezurante Kaj per la dua larmojn verŝegante, Kun ĝoj' funebra, plor' edziĝofesta, Pesante juste ĝojon kun doloro, Edziĝis kun l' edzin' de nia frato, Kun la reĝino nia kaj vidvino, Heredantino de la glora regno. Obeis ni per tio ĉi al via Konsilo tre prudenta kaj libera, Akceptu nian dankon kaj saluton! 20 Kaj nun transiru ni al la aferoj. Vi scias, ke la juna Fortinbras, Ne respektante dece nian indon, Pensante eble nun, ke per la morto De nia kara frato renversiĝis La ordo kaj la fort' en nia lando,— Ekpensis, ke li estas pli potenca, Kaj ekturmentis nin per la postulo Redoni nun al li la tutan landon, Perditan de mortinta lia patro 30 Laŭ plena rajt' al glora nia frato. Ni tial vin kunvokis nun. Aŭskultu Decidon nian: Jen ni skribis skribon Al l' onklo de la juna Fortinbras— Malforta kaj malsana en la lito, L'intencon de la nevo li ne scias— Ni skribis, ke retenu li la nevon De liaj krimaj, arogantaj agoj, Ĉar ĉiuj prepariĝoj ja fariĝas En lia propra lando kaj popolo. 40 Vin, bravaj Voltimand kaj Kornelio, Ni sendas kun la skribo kaj saluto Al la maljuna estro de l' norvegoj. Sed ne ricevas vi la rajton trakti Kun la norvego pli, ol en mezuro De tio, kion ĵus ni al vi diris. Adiaŭ, kaj per rapideco montru Al ni fervoron vian!
Kornelio & Voltimand	Kredu, reĝo, Fidele ni plenumos la ordonon.
Reĝo	Ne dubas ni pri ĝi. Feliĉan vojon! 50 (Voltimand kaj Kornelio foriras.) Kaj nun, Laerto, al l'afero via! Vi diris, ke vi peti ion volas! Pri kio ajn prudenta vi al ni Parolos, viaj vortoj ne perdiĝos. Volonte ni plenumos vian peton. Ne pli obea estas kap' al koro, Ne pli servema mano al la buŝo, Ol la Danuja tron' al via patro. Sciigu nin pri la deziro via.
Laerto	Mi petas vin, permesu al mi, reĝo, 60 Reiri nun Francujon. Mi volonte El tie venis tien ĉi, por fari La servon mian ĉe l' kronado via; Sed nun, jam plenuminte mian ŝuldon, Sopiras mi denove al Francujo, Kaj nun de vi permeson mi petegas.
Reĝo	Ĉu via patro ĝin permesas? Kion Al tio diras Polonio?
Polonio	Reĝo! Li eldevigis la permeson mian Per ne ĉesanta ripetado, tiel, 70 Ke fine mi al lia peto donis Sigelon mian. Nun por li mi petas Permeson vian, via reĝo moŝto.
Reĝo	Mi liberigas vin. Nun via tempo Libere estas al dispono via.— Kaj nun al vi mi turnas min, Hamleto, Vi, kara nevo, kara filo mia!
Hamleto	(flanken) Sed certe tute fremda per la koro.
Reĝo	Ankoraŭ ĉiam nuboj sur la frunto?
Hamleto	Ho, ne! Mi staras ja antaŭ la suno! 80
Reĝino	Forĵetu la doloron, kara filo, Amikan frunton montru al la reĝo. Ne serĉu kun palpebroj mallevitaj Eterne vian patron en la polvo. Vi scias ja: la leĝoj de l' naturo Ne estas refareblaj! Kio vivas, Necese devas iam morti. Vivo Eterna post la tombo nur ekzistas.
Hamleto	Ho, jes, reĝino, ĉiuj devas morti.
Reĝino	Nu kial do la morto de la patro 90 Al vi ekŝajnis tiel eksterorda?
Hamleto	Ekŝajnis? Ne, ĝi estas, ho, patrino. Ne mia nigra vesto, nek la ĝemoj, Nek la okuloj plenaj de larmaro, Nek la funebra vido de l' vizaĝo, Nek ĉiuj moroj de senkonsoleco Min vere montras. Ĉio estas ŝajno. Funebron estas tre facile ludi. L' efektivaĵon portas mi interne; Eksteraj gestoj estas ja nur vestoj. 100
Reĝo	Tre bela kaj laŭdinda estas via Malĝojo pri la patro la mortinta. Sed sciu, ankaŭ via patro perdis La patron sian, tiu—ankaŭ sian. La filo, laŭ la ŝuldo de infano, Funebri devas kelkan tempon. Tamen Obstine kaj sen ia fino plendi,— Agado tia estas granda peko Kaj tute ne konvenas al la viro. Ribel' ĝi estas kontraŭ la ĉielo, 110 Signo de kor' sovaĝa kaj senbrida, De kapo nematura kaj malforta. Pri kio ĉiu scias, ke fariĝi Ĝi devis; kio estas tute simpla, Plej ordinara fakto en la mondo: Pro kia kaŭzo tion ĉi obstine Alpreni al la koro? Fi, ĝi estas Pekado kontraŭ Dio kaj naturo, Pekado kontraŭ la mortinto mem; Malsaĝo antaŭ pura la prudento, 120 Kiu predikas: "patroj devas morti". Kaj kiu ĉiam, de l' mortint' unua Ĝis nuna tempo, diras kaj ripetas: "Ĝi devas tiel esti!" Mi vin petas, Forĵetu la doloron la sencelan Kaj vidu patron en persono nia; La mondo sciu, ke al nia trono Vi estas la sendube plej proksima, Kaj, kiel plej amanta el la patroj, Mi portas por vi amon plej varmegan 130 En mia koro. Ke vi nun reiru Al la lernejo alta Vittenberga, Ni tion ne dezirus; ni vin petas, Vi restu apud ni, amata nevo, Unua kortegano, kara filo.
Reĝino	Vi ne rifuzu al patrino via: Mi petas vin, Hamleto, restu hejme.
Hamleto	Al vi obei estas mia ŝuldo.
Reĝo	Jen tio estas bele respondita. Mi ĝojas, ke vi restas. Nun, reĝino, 140 La propravola cedo de Hamleto Plenigas mian koron je plezuro; Kaj tial ni aranĝos nun festenon, Kaj kune kun la sono de l' pokaloj La pafilegoj tondru; ĉiun fojon, Kiam la reĝo levos la pokalon, De l' tero tondro iru al ĉielo, Tra l' mondo ĝojon disportante.—Venu! (La reĝo, reĝino, Laerto kaj korteganoj foriras.)
Hamleto	Ho, kial ne fandiĝas homa korpo, Ne disflugiĝas kiel polv' en vento! 150 Sin mem mortigi kial malpermesis La Plejpotenca! Dio mia granda! Ho, kiel bestaj kaj abomenindaj Aperas ĉiuj agoj de la mondo! Fi, fi! Ĝardeno plena de venenaj Malbelaj herboj, ĉie senescepte! Apenaŭ pasis du monatoj! Ne! Nur ses semajnoj! Tia granda homo! Se lin kompari kun la nuna reĝo, Li estis Apolono ĉe Satiro! 160 Kaj tiel amis li patrinon mian, Ke al la vento eĉ li ne permesis Vizaĝon ŝian tuŝi! Ho, ĉielo! Ho tero! Ĉu forgesi estas eble? Kaj ŝi ja lin pasie tiel amis! Kaj tamen nun post kelke da semajnoj. . . . Pri tio mi ne volas eĉ ekpensi! Malforto! via nom' estas: virino! Monato! Ŝi ankoraŭ ne eluzis La ŝuojn, kiujn portis ŝi, irante 170 Funebre post la ĉerk' de mia patro. Verŝante larmojn kvazaŭ per riveroj. Ho Dio mia! Besto senprudenta Malĝojus ja pli longe! Nun edzino De mia onklo, frat' de mia patro, Sed ne simila pli al mia patro, Ol mi al Herkuleso! Nur monato! La signoj de mensogaj ŝiaj larmoj Ankoraŭ de l' vizaĝ' ne malaperis,— Ŝi estas jam edzino de alia! 180 Ho, malbenita rapideco flugi En kriman liton, liton de adulto! Ne bonon ĝi alportos! Tamen krevu Kor' mia, sed silentu mia buŝo! (Horacio, Bernardo kaj Marcello venas.)
Horacio	Salut' al la reĝido!
Hamleto	Ha, mi ĝojas Vin vidi! Se memoro min ne trompas, Vi estas Horacio?
Horacio	Jes, reĝido, Kaj ĉiam tute preta al vi servi.
Hamleto	Ne nomu min "reĝido", sed "amiko". Sed kial vi forlasis Vittenbergon? 190 (Al Marcello) Marcello?
Marcello	Jes, reĝido.
Hamleto	Mi tre ĝojas Revidi vin. (Al Horacio) Sed diru serioze, Por kio vi forlasis Vittenbergon?
Horacio	De maldiligenteco, ho, reĝido
Hamleto	Al malamiko via ne permesus Mi tion diri, kaj vi vane penas Kredigi min, ke tio estas vero. Mi scias, vi ne amas sen laboro Vagadi. Kion tie ĉi vi faras? Ĉu trinki vi ankoraŭ volas lerni? 200
Horacio	Mi alveturis al la enterigo De via patro.
Hamleto	Ha, ne moku min, Kolego; diru, ke vi alveturis Al fest' edziĝa de patrino mia!
Horacio	Jes, vero, princ', la dua baldaŭ sekvis Post la unua.
Hamleto	Vidu, mia kara,— Afero simpla de ekonomio: De l' fest' funebra restis multaj manĝoj,— Por ke la manĝoj vane ne pereu, Edziĝon fari oni nun rapidis. 210 Ho, pli volonte mi en la infero Renkontus malamikon plej malbonan, Ol tagon tiun ĉi alvivi! Ŝajnas Al mi, ke mi la patron mian vidas . . .
Horacio	Ha, kie?
Hamleto	En l' okuloj de l' animo.
Horacio	Mi konis lin, li estis brava reĝo.
Hamleto	Li estis homo en plej pura senco. Al li similan ni neniam vidos.
Horacio	Reĝido, al mi ŝajnas, ke mi vidis Lin en la lasta nokto.
Hamleto	Vidis? Kiun? 220
Horacio	La reĝon, vian patron, mia princo.
Hamleto	La reĝon? Mian patron?
Horacio	Trankviligu, Reĝido, por momento vian miron Kaj elaŭskultu, kion mi raportos Pri mirindaĵo, kies la verecon Atestos ambaŭ tiuj ĉi kolegoj.
Hamleto	Pro Dio, ho, rakontu pli rapide!
Horacio	Du noktojn al Marcello kaj Bernardo Aperis ĝi: postene ili staris,— Kaj jen en noktomeza silentego 230 Aperas antaŭ ili ia ombro, Simila tute al patro via, Armita de la kapo ĝis piedoj; Per paŝo serioza kaj majesta, Ne rapidante, ĝi sin preterŝovas; Tri fojojn ĝi ripetas sian marŝon Antaŭ la teruritaj oficiroj, Proksime tiel, ke per halebardo Ĝin ili povus tuŝi. Dispremitaj De granda timo, ili mute staras 240 Kaj eĉ ne provas ion ekparoli. Pri la aper' mistera kaj terura Al mi ili rakontis. Mi kun ili En la sekvanta tria nokto gardis, Kaj jen tre vere en la sama horo, Pri kiu ili diris, en la sama, Perfekte tiu sama maniero Aperis la fantomo. Vian patron Mi konis, la fantom' al li similis, Kiel de l' sama akvo gut' al guto. 250
Hamleto	Sed kie ĝi okazis?
Marcello	Ĝi okazis Sur la teras', kie ni staris garde.
Hamleto	(al Horacio) Al li parolis vi?
Horacio	Jes, mia princo; Sed li al mi eĉ vorton ne respondis. Nur unu fojon ŝajnis, ke li levas La kapon kaj moveton ian faras, Por ekparoli: sed subite tiam Ekkriis laŭte koko la matenon, Kaj tuje forrapidis la fantomo Kaj malaperis.
Hamleto	Efektive strange! 260
Horacio	Mi ĵuras, ke ĝi estas pura vero! Ni ĝin kalkulis kiel nian devon Al vi raporti pri l' afero.
Hamleto	Vere, Sinjoroj, tio min maltrankviligas. Ĉu vi hodiaŭ staros gardon?
Ĉiuj	Jes.
Hamleto	Kaj, diras vi, li estis en armaĵo?
Ĉiuj	Jes, princo.
Hamleto	De la kapo ĝis piedoj?
Ĉiuj	De l' kapo ĝis piedoj, nia princo.
Hamleto	Kaj sekve la vizaĝon vi ne vidis?
Horacio	Levita estis lia viziero, 270 Kaj ni tre bone vidis la vizaĝon.
Hamleto	Ĉu la rigardo estis malafabla?
Horacio	Mieno lia montris pli suferon, Sed ne koleron.
Hamleto	Ĉu li estis pala, Aŭ ĉu koloron havis en vizaĝo?
Horacio	Terure pala.
Hamleto	Ĉu li vin rigardis?
Horacio	Tre forte.
Hamleto	Kial mi kun vi ne estis!
Horacio	Por vi l' apero estus tro terura!
Hamleto	Tre povas esti. Ĉu li longe restis?
Horacio	Apenaŭ centon povus vi kalkuli 280 Ĉe nerapida kalkulad'.
Marcello & Bernardo	Pli longe!
Horacio	Almenaŭ tiam, kiam mi ĝin vidis.
Hamleto	La barbo estis griza, ĉu ne vere?
Horacio	Ĝi estis tia, kiel mi ĝin vidis Ĉe lia vivo: duonnigre-griza.
Hamleto	Hodiaŭ mi kun vi en nokto staros: Denove eble venos la fantomo.
Horacio	Ĝi certe venos.
Hamleto	Kaj se ĝi aperos En l' eksteraĵ' de mia nobla patro, Al ĝi mi ekparolos, se eĉ tuta 290 Al mi minacus la infero. Vin Mi ĉiujn petas, se ĝis nun silentis Vi pri l' apero, tenu ankaŭ plu Ĝin en sekreto; kaj al ĉio, kio Okazos eble en la nokto, havu Okulojn kaj orelojn, sed ne buŝon. Per mia amo mi vin rekompencos. Adiaŭ do! en la dekdua horo Sur la teraso mi vin revizitos.
Ĉiuj	Al via princa moŝto niaj servoj! 300
Hamleto	Ne, via amo, kiel al vi mia. Adiaŭ do! (Horacio, Marcello kaj Bernardo foriras.)  Spirit' de mia patro En bataliloj! Mi supozas ion Malbonan. Ho, se venus jam la nokto! Ĝis tiam do trankvile! Malbenaĵoj Kaj krimoj venas al la lum' de l' tago, Se eĉ murego tera ilin kovras. (Foriras.)

Sceno III

Akto I, Sceno III

Ĉambro en la domo de Polonio.

Laerto kaj Ofelio eniras.

Laerto	Pakaĵo mia estas sur la ŝipo. Adiaŭ, fratineto! Se vi havos Okazon, ne forgesu al mi skribi Pri via farto.
Ofelio	Ĉu vi tion dubas?
Laerto	Sed pri Hamleto kaj pri lia amo Konsilas mi al vi, vi ĝin rigardu, Kiel kapricon kaj nur kiel ludon De juna sango; bela violeto En la printempo: frue elkreskinta, Sed ne konstanta,—dolĉa, sed ne daŭra, 10 Odoro, ĝuo de momento unu, Nenio pli.
Ofelio	Nenio pli?
Laerto	Jes, tiel Vi ĝin rigardu. La natur', kreskante, Grandiĝas pli ne sole per la korpo Kaj per la forto de la sama sento; Kun la kreskado de la tempo ofte Ŝanĝiĝas la spirito kaj la servo Interne. Nun li eble amas vin; Nek trompo nek malico nun makulas La virton de l' animo lia: tamen 20 Memoru vi, ke en la rango lia De sia volo li ne estas mastro. Li mem ja estas sklav' de sia stato; Ne povas li, kiel la simplaj homoj, Por si elekti: de elekto lia Dependas farto de la tuta regno,— Li tial devas gvidi la elekton Per la aprob' kaj voĉo de la korpo, Al kiu li mem servas kiel kapo. Se li nun diras, ke li amas vin, 30 Prudente estas, ke vi al li kredu Nur tiom, kiom povas li plenumi La vorton sian,—tio estas tiom, Kiom permesas la komuna voĉo De tuta la Danujo. Ekmemoru, En kia grad' honoro via povas Suferi, se aŭskultos tro kredeme Vi lian kanton, se la koron vian Vi perdos kaj al lia persistado Malkovros la trezoron vian ĉastan. 40 Vi timu ĝin, fratino mia kara, Evitu flaman mezon de la amo, Atakon kaj atencon de deziro! Knabin' plej ĉasta perdis jam modeston, Se al la lun' ŝi montris sian ĉarmon. Eĉ virto ne evitas kalumnion, L' infanojn de printempo ofte mordas La verm' ankoraŭ en la burĝoneco, Kaj al la frua roso de juneco Spiret' venena estas plej danĝera. 50 Vin gardu do! Tim' donas garantion. Por la juneco ĉie staras retoj.
Ofelio	La sencon de l' instruo via bona Konservos mi, por gardi mian bruston; Sed, bona mia frato, vi ne agu Simile al la predikistoj, kiuj Predikas krutan vojon al ĉielo, Dum ili mem senzorge kaj volupte Sur flora vojo de gajeco paŝas, Mokante pri prediko sia propra. 60
Laerto	Ne timu! Tamen mi tro longe restis.— La patro venas jen! (Polonio eniras.) (Al Polonio) Duobla beno Sendube duobligas la feliĉon: Dank' al okazo mi denove povas Adiaŭ al vi diri.
Polonio	Vi ankoraŭ La domon ne forlasis? Al la ŝipo! La vento blovas helpe al la vojo, Kaj oni vin atendas. Nu, akceptu Denove mian benon. (Li metas la manon sur la kapon de Laerto.)  Kaj memoru Regulojn, kiujn mi al vi instruis: 70 Ne ĉian penson metu sur la langon, Ne donu tuj al ĉia penso faron. Afabla estu, sed ne tro kredema. Al la amiko saĝe elektita Kunforĝu vin en fera fideleco, Sed gardu vian manon de la premo De ĉiu renkontota bona frato. Vi gardu vin de ĉia malpaciĝo; Se vi ĝin ne evitos,—tiam agu Fortike, ke la malamik' vin timu. 80 Al ĉiu servu per orelo via, Sed ne al ĉiu servu per la buŝo. Konsilojn ĉiam prenu vi de ĉiu, Sed propran juĝon en la kapo tenu. Laŭ via mon' mezuru vian veston, Sed ĉio estu takta kaj konvena; Vin vestu bone, sed ne kiel dando: Laŭ vest' ekkonas oni ofte viron, La homoj altastataj en Francujo En tiu punkto estas tre zorgemaj. 90 Ne prenu prunte kaj ne prunte donu: Per pruntedono ofte oni perdas Krom sia havo ankaŭ la amikon, Kaj pruntepren' kondukas al ruino De la mastraĵo. Antaŭ ĉio estu Fidela al vi mem,—de tio sekvos, Ke vi ne estos ankaŭ malfidela Al la aliaj homoj. Nun adiaŭ, Kaj mia beno vin akompanadu!
Laerto	Adiaŭ, mia patro kaj sinjoro! 100
Polonio	Jam tempo. Iru, oni vin atendas.
Laerto	Adiaŭ, Ofelio, kaj memoru Pri tio, kion diris mi al vi!
Ofelio	Mi bone ŝlosis ĝin en mia kapo, Kaj la ŝlosilon mi al vi fordonas.
Laerto	(al Polonio kaj Ofelio) Adiaŭ! (Foriras.)
Polonio	Kia estas la konsilo, Pri kiu li parolis?
Ofelio	Pri Hamleto, Pri la reĝido.
Polonio	Ha, jes, ĝustatempe! Mi aŭdis, ke en lasta temp' Hamleto Al vi komencis montri amikecon 110 Kaj ke vi mem apartan afablecon Al li montradis. Se ĝi estas vero— Mi aŭdis ĝin en formo de averto— Mi devas al vi diri, ke vi mem Kredeble ne komprenas tute klare Danĝeron, kiu al filino mia Kaj al honoro via nun minacas. Kiel vi estas unu kun la dua? La veron al mi diru!
Ofelio	De mallonge Al mi li ripetadis kelkajn fojojn, 120 Ke li estimas min.
Polonio	Ha, ha! Estimo! Parolo de nesperta knabineto! Kaj kredas vi al la "estimo" lia?
Ofelio	Mi mem ne scias, kiel pri ĝi pensi.
Polonio	Nu, aŭdu do! Vi estas tre malsaĝa, Ke vi akceptas por kontanta mono La vortojn, kiuj vere ne enhavas Eĉ plej malgrandan indon. Vi vin tenu Prudente kaj singarde, ĉar alie La malsaĝeco via la grandega 130 Vin pereigos!
Ofelio	Li al mi proponis La amon sian pure kaj honeste.
Polonio	Jes, pure kaj honeste! Vi, senkapa!
Ofelio	Li ĵuris al mi, patro mia kara, Per ĉiuj sanktaj ĵuroj de ĉielo.
Polonio	Kaptiloj por la birdoj! Mi ja scias, Ke se la sango bolas, tiam lango La ĵurojn ne avaras. Ho, filino, Ne prenu vi por fajro tiun flamon,— Ĝi lumas, sed ĝi tute ne varmigas, 140 Ĝi estingiĝas tuj, ne supervivas Eĉ la minuton de la promesado. De nun kun via virga afableco Avaru pli; la paroladon vian Vi ŝatu pli, ne estu tute preta Tuj laŭ ordono! La reĝid' Hamleto Ankoraŭ estas juna, kaj li havas Pli grandan liberecon, ol al vi Donata povas esti. Ofelio, Mallonge mi sed klare al vi diras: 150 Ne kredu al ĵurado lia; ĵuroj Similaj estas trompaj delogantoj, Antaŭparoloj de tre pekaj petoj; Promesojn piajn ili hipokritas, Por pli sukcese veni al la celo. Per unu vorto: nun vi eĉ minuton Ne restu en intima parolado Kun la reĝid' Hamleto! Ne kuraĝu Forgesi mian tiun ĉi ordonon! Nun iru! 160
Ofelio	Mi obeos, mia patro. (Ambaŭ foriras.)

Sceno IV

Akto I, Sceno IV

La teraso antaŭ la palaco.

Hamleto, Horacio kaj Marcello venas.

Hamleto	Ho, kiel akra estas la aero!
Horacio	Jes, princo, blovas vento malvarmega.
Hamleto	Kioma horo?
Horacio	Baldaŭ la dekdua.
Marcello	Ne, ne, jam la dekdua horo batis.
Horacio	Ĉu efektive? Mi ne aŭdis. Sekve Alproksimiĝas jam la temp', en kiu Aperas ordinare la spirito. (Post la sceno estas aŭdataj tamburado kaj ektondro de pafilego.) Ha, kion tio ĉi signifas, princo?
Hamleto	La reĝo diligente nun pasigas La nokton en gajega festenado; 10 Kaj ĉiun fojon, kiam li eltrinkas Pokalon, pafilegoj al la mondo Anoncas la grandfaron de la reĝo.
Horacio	Ekzistas tia moro?
Hamleto	Jes, sendube. Sed pensas mi, ke estas pli honore Forgesi tian moron, ol ĝin sekvi. La brua kaj diboĉa festenado Alportis al ni tre malbonan gloron Ĉe la popoloj de la tuta mondo. Drinkistoj oni nomas nin insulte; 20 Kaj tiu ĉi makulo malpurigas La gloron de plej grandaj niaj faroj. Similan sorton ofte ankaŭ havas Privataj homoj, se sen propra kulpo Makulon ian ili de naturo Ricevis; se ekzemple de naskiĝo— En kio ne ilia vol' ja estis— Ilia sango estas tro bolanta, Rompanta ofte digon de prudento; Aŭ se kutimo ilin malbonigis,— 30 La mond' ilin atakas sen kritiko, Se eĉ iliaj virtoj estas puraj Kaj multenombraj. Grajno da malbono Por la okul' de l' mondo ofte kovras La tutan indon de plej bona homo. (Aperas la spirito en armaĵo.)
Horacio	Ho, vidu, princo, ĝi aperas!
Hamleto	Dio! Defendu nin, anĝeloj de ĉielo! (Li staras kelkajn minutojn senmove.) Spirito sankta, aŭ demon' terura, Ĉu el ĉielo aŭ el la infero, Ĉu vi intencas bonon aŭ malbonon,— 40 Aperis vi en tia nobla formo, Ke mi paroli devas. Ho, Hamleto, Ho, patro, ho vi, reĝo de Danujo, Respondu! Ho, ne lasu min perei En nesciado! Diru al mi, kial Sin levis el la tombo viaj ostoj? Kaj la ĉerkujo, kien ni trankvile Vin metis, kial ĝi malfermis nun La pezan sian buŝon de marmoro, Por vin elĵeti? Kion ĝi signifas, 50 Ke vi, senviva korpo, en armaĵo Denove venis en la lunan lumon, Por ektimigi nin, malsaĝajn homojn, Kaj nin ataki per teruraj pensoj Ne klarigeblaj por l' animo nia? Por kio? Diru! Kial? Kion fari? (La spirito faras signojn al Hamleto.)
Horacio	Li vokas vin, ke iru vi kun li, Li kvazaŭ volas ion komuniki Nur al vi sola.
Marcello	Kun afablaj gestoj Li vokas vin pli malproksimen, princo; 60 Sed ho, pro Di', ne iru!
Horacio	Ne, ne iru!
Hamleto	Sed tie ĉi ne volas li paroli, Kaj mi lin sekvos.
Horacio	Ho, ne, ne, reĝido
Hamleto	Nu, kion do mi timos? Mia vivo Ne havas por mi indon, kaj l'animo, Senmorta, kiel la spirito mem, Ja ne bezonas timi la spiriton. Li vokas min denove; mi lin sekvos.
Horacio	Sed se li vin allogos al la maro, Aŭ eble al la supro de l' ŝtonego, 70 Staranta super la senfunda akvo, Kaj tie per terura nova vido Subite nebuligos vian saĝon Kaj pereigos vin? Memoru, princo! Jam per si mem al ĉiu viva homo Terura estas tiu alta pinto, Pendanta super la bruantaj ondoj De plej profunda loko de la maro.
Hamleto	Li ĉiam vokas. (Al la spirito.) Iru, mi vin sekvas!
Marcello	(retenante Hamleton) Ho, princo, vi ne iros!
Hamleto	For la manojn! 80
Horacio	Aŭskultu nin, ne iru!
Hamleto	Mia sorto Min vokas, kaj per ĝi mi sentas nun En ĉiu vejno de la korpo mia Potencan feran forton de leono. (La spirito faras signojn.) Li ĉiam vokas! Lasu! Pro ĉielo! (Li sin elŝiras.) Fantomon faros mi el ĉiu, kiu Kuraĝos min reteni! For! (Al la spirito.) Ho, iru! Mi post vi iras. (La spirito kaj Hamleto foriras.)
Horacio	Ha, li freneziĝis!
Marcello	Ni sekvu lin! La dev' al ni ordonas!
Horacio	Ni iru! Kiel tio ĉi finiĝos?! 90
Marcello	Malbona io estas en Danujo.
Horacio	Nin gardos la ĉielo.
Marcello	Ni rapidu!

Sceno V

Akto I, Sceno V

Izolita loko de la teraso.

La spirito kaj Hamleto venas.

Hamleto	Ho, kien vi kondukas min? Parolu! Mi plu ne iros jam!
Spirito	Aŭskultu!
Hamleto	Diru!
Spirito	Jam proksimiĝas mia horo. Baldaŭ Reiri devos mi al la sulfuraj Turmentaj flamoj.
Hamleto	Malfeliĉa patro!
Spirito	Min ne bedaŭru, sed atentu bone, Al tio, kion diros mi.
Hamleto	Parolu! Atenti estas mia sankta ŝuldo.
Spirito	Kaj venĝi ankaŭ, kiam vi ekscios.
Hamleto	Ho, Dio! Venĝi? Kion?
Spirito	Aŭdu bone. 10 Mi estas la spirit' de via patro, Mi estas kondamnita longan tempon Vagadi en la nokto kaj bruladi La tutan tagon en eternaj flamoj, Ĝis mi puriĝos de la ĉiuj pekoj De mia tera vivo. Se ne estus Al mi malpermesite paroladi, Rakonton tiam povus mi komenci, De kiu ĉiu vort' al vi dispremus La koron, rigidigus vian sangon, 20 El kapo elsaltigus la okulojn, Kaj ĉiun vian haron disstarigus Simile al haregoj de histriko. Sed la misteroj de posttomba vivo Ne devas soni al orelo tera. Aŭskultu! Se vi amis vian patron. . . .
Hamleto	Ho, Dio!
Spirito	Venĝu por mortigo lia!
Hamleto	Mortigo?
Spirito	Jes, mortigo plej malnobla, Terura, nenatura, neaŭdita.
Hamleto	Ho, nomu lin! Ke povu mi tuj flugi, 30 Simile al la penso de amanto Mi flugu venĝi tuj.
Spirito	Vi ŝajnas preta; Vi estus dorma, kiel pala herbo, Kreskanta sur la bordo de la Leto, Se restus vi trankvila. Aŭdu, filo: La famon oni faris, ke en tempo De mia dormo en ĝardeno mia Serpento mordis min; kaj oni trompas Per la mensoga fam' pri mia morto L'orelon de la regno; tamen sciu, 40 Ho, nobla mia filo: la serpento, De kies mordo mortis via patro, Nun portas lian kronon.
Hamleto	Mia onklo! Ho, la profeta mia antaŭsento!
Spirito	Jes, tiu plej malnobla adultulo Per sorĉo de la sprito, per perfido (Ho, malbenita sprito, kaj donacoj!) Delogis la reĝinon ŝajne virtan Al la plezuroj de malnobla amo. Hamleto mia! Ho, kia defalo! 50 De mi, kies la amo estis sankta, Sendekliniĝa ĉiam de la ĵuro, Farita en la tago de l' edziĝo,— Ŝi malaltiĝis al pekulo, kiun Per ĉio la naturo ja malbenis! Sed kiel virton peko ne delogas, Se ĝi eĉ en ĉiela vest' aperas, Tiel volupto, se eĉ kun anĝelo Vi ligos ĝin, enuas tamen baldaŭ Kaj serĉas ion novan . . . Sed silentu! 60 Mi sentas jam aeron de mateno,— Mi mallongigos la rakonton. Kiam En la ĝardeno laŭ kutimo mia Mi dormis post tagmezo, via onklo Mallaŭte alŝteliĝis kaj enverŝis Al mi en la orelon plej teruran Venenon el malgranda boteleto, Venenon tian, kiu tre rapide Trakuras tuj la tutan homan korpon Kaj, kvazaŭ acidaĵo en la lakto, 70 Momente malbonigas en la korpo La tutan puran sangon. Mi pereis, Kaj lepro mian tutan glatan korpon Tuj kovris per abomeninda ŝelo, Kaj tiel mi perfide en la dormo Per frata mano estis senigita De l' vivo, krono kaj edzino kune, Mi estis mortigita en florado De miaj pekoj, sen konfesodono, Sen komunio sankta; la kalkulon 80 Ne resuminte, estis mi sendita Kun ĉiuj kulpoj sur la kapo Al granda, fina juĝo.
Hamleto	Ho, terure!
Spirito	Se havas vi animon, ne permesu, Ke reĝa lito de Danujo servu Por sangomiks' adulta kaj volupto. Sed kiel ajn vi volos tion fari,— Vi ne makulu vian filan koron: Nenion faru kontraŭ la patrino,— Ŝin juĝos la ĉielo kaj la pikoj 90 De ŝia propra koro. Nun adiaŭ! La paliĝado de l' lumanta vermo Anoncas la aperon de l' mateno. Adiaŭ, filo, kaj memoru min! (Foriras.)
Hamleto	Ho, vi, ĉielo! Tero! Eble ankaŭ L' inferon voki?—Fi, halt', mia koro! Ne maljuniĝu tuj, ho mia korpo, Fortike vi min portu! Vin memori? Jes, malfeliĉa patro! Tiel longe, Ĝis mia kapo perdos la kapablon 100 De ĉia memorado! Vin memori? Sed de l' tabulo de memoro mia Forviŝos mi nun ĉion, kio restis, Sentencojn ĉiujn el la libroj, ĉiujn Pentraĵojn, postesignojn, kiujn lasis Sur ĝi la pasintaĵo kaj juneco, Observojn kaj la spertojn de la vivo; Ordono via vivos tute sola De nun en mia cerbo, ne miksita Kun io malpli inda. Ho, ĉielo! 110 Virino malhonesta kaj perfida! Fripono! Vi, fripono ridetanta! . . . La tabuleton donu! Mi enskribos, Ke oni povas ĉiam ridetadi Kaj tamen esti friponeg'. Almenaŭ En nia lando tio estas ebla. (Li skribas.) Mi vin enskribis, onklo! Nun al mia Deviz'! "Adiaŭ kaj memoru min!" Mi ĵuris.
Horacio	(post la sceno.)  Princo! Princo!
Marcello	(post la sceno.) Princ' Hamleto!
Horacio	(post la sceno.) Ho, Dio lin defendu!
Hamleto	(decide, al si mem.)  Tiel estu! 120
Marcello	(post la sceno.) He! Princo! He!
Hamleto	He! kara mia, he! Al mi, birdeto mia, he! mi estas. (Horacio kaj Marcello venas.)
Marcello	Nu, kio do sinjoro?
Horacio	Kio nova?
Hamleto	Ho, tre mirinde!
Horacio	Diru, kara princo.
Hamleto	Vi elbabilos.
Horacio	Ne, pro la ĉielo!
Marcello	Mi ankaŭ ne.
Hamleto	He, kion vi parolas? Ĉu oni povus kredi?! Vi silentos?
Horacio & Marcello	Jes, jes, pro la ĉielo, kara princo!
Hamleto	En tuta la Danujo vi ne trovos Friponon, kiu estus hom' honesta. 130
Horacio	Spirito ne bezonis ja sin levi El tombo, por sciigi nin pri tio.
Hamleto	Vi estas prava. Tial mi nun pensas, Sen plua disputado ni jam povas Al ni la manojn premi reciproke Kaj iri hejmen. Iru, kien vokas Vin la aferoj kaj deziroj viaj— Aferojn kaj dezirojn ĉiu havas— Mi ankaŭ, la mizera, iros fari Aferon mian,—mi nun iros preĝi. 140
Horacio	Malklare kaj tre strange vi parolas.
Hamleto	Ha, mi bedaŭras, ke mi vin ĉagrenas, Mi ĝin bedaŭras el la tuta koro.
Horacio	Vi ne ĉagrenas nin.
Hamleto	Ne, Horacio, Ĉagren' ĝi estas, pro Patriko sankta. . . . Pri la spirito de mi al vi diros, Ĝi estas tre senkulpa kaj honesta. La scivolecon pri la estintaĵo Vi venkos, kiel povos. Nun kolegoj, Amataj kunlernantoj kaj amikoj, 150 Malgrandan unu peton mi vin petos.
Horacio	Parolu, princo, ni ĝin certe faros.
Hamleto	Neniu devas scii pri l' apero De nuna nokto.
Horacio & Marcello	Ni promesas, princo.
Hamleto	Sed ĵuru!
Horacio	Pro honoro, mi silentos!
Marcello	Mi ankaŭ, pro honor'!
Hamleto	Sur mia glavo!
Marcello	Ni ĵuris jam, sinjoro.
Hamleto	Sed mi petas, Sur mia glavo ĵuru al mi.
Spirito	(sub la tero) Ĵuru!
Hamleto	Ha, mia kara! Vi al ni alrampis? Nu, bone! La bravul' aŭskultas. Ĵuru! 160
Horacio	Sed kiel ĵuri?
Hamleto	Ke neniam vi Parolos eĉ per unu sola vorto Pri tio, kion en la lasta nokto Vi vidis. Ĵuru sur la glavo!
Spirito	(sub la tero) Ĵuru!
Hamleto	Hic et ubique? Ŝanĝu ni la lokon! Al mi, sinjoroj! Metu viajn manojn Denove sur la glavon kaj ripetu, Ke vi neniam al neniu diros Pri la apero de la nokto. Ĵuru Pri tio ĉi sur mia glavo!
Spirito	(sub la tero) Ĵuru! 170
Hamleto	Ha, brave, mia talp'! Vi bone fosas! Pli malproksimen do, amikoj!
Horacio	Dio! Tre strange kaj neniel kompreneble!
Hamleto	Plej bona estos, se vi ĝin forgesos! Ekzistas en ĉiel' kaj sur la tero Pli da aferoj, ol en la lernejoj Instruas filozofoj, Horacio. Sed venu! Kaj mi tie ĉi denove Vin petas, ĵuru: kiel ajn mirindaj Al vi agado mia poste ŝajnos, 180 Se eble poste trovos mi utile Ŝajnigi, ke mi perdis la prudenton,— Neniam vi kunmetu viajn manojn En tia formo, nek la kapon vian Balancu tiel, nek per parolado Dusenca montru, ke vi ion scias,— Ekzemple: "nu, ni scias", aŭ "ni povus, Se ni nur volus", aŭ "se nur paroli Ni povus", aŭ "ekzistas unu punkto". . . . Ne helpu al vi Dio en mizero, 190 Se tion ĉi vi faros.—Ĵuru!
Spirito	(sub la tero) Ĵuru!
Hamleto	Ripozu, ho, spirito malfeliĉa! Kaj nun, sinjoroj, mi min rekomendas Al vi kun mia tuta amikeco. Kaj ĉion, kion mi, malriĉa, povas Al vi alporti aman kaj amikan, Kun Dia help' al vi mi ne rifuzos. Ni iru! Kaj denove mi vin petas, La fingron ĉiam tenu sur la buŝo! Ni vivas en terura tempo! Ve, 200 Ke mi naskiĝis esti la punanto! Nu, venu do! Ni iros ĉiuj kune. (Ĉiuj foriras.)