Paĝo:Enciklopedio de Esperanto, 1933.pdf/19

El Vikifontaro
Ĉi tiu paĝo estas provlegita

en preparo estas A-oj sveda, pola, itala, hispana, jugoslava ktp. KALOCSAY

Anttila Werner, finno, instruisto de rusa kaj germana lingvoj, poste oficisto de eldonaj societoj, nun pensiumita. Nask. 14 jun. 1859 en Hausjarvi. Kunfondinto de EAF. Estinta L. K. Verkis lernolibron, 1906, vortarojn (E-F kaj F-E, 1906; F-E, 1911, 241 p. E-F, 1913, 90 p.)

Antwerpen. (Anvers). Grava havenurbo en Belgujo, 427.247 loĝantoj. 7-a UK 20—27 aŭg. 1911, 17j 3 partoprenantoj el 42 landoj; oni provis novan formon de la organizo: rajtigitaj delegitoj. — 20 a UK, 3—11 aŭg. 1928, 1491 partoprenantoj el 36 landoj. 20-jara jubilea festo de UEA; ĉefa temo: E en radio.

Aoro. Sistemo de int. stenografio, de R. Sprotte, 1911, disvastigita antaŭmilite.

APA, mallongigita nomo de la int. societo »All Peoples’ Association« (Asocio ĉiupopola), fondita en 1930 kun celo interkonigi la popolojn de la mondo kaj fortigi la amikecon inter ili. Ĝi faras nenian distingon de raso, rango, kredo, koloro aŭ politika partio kaj deziras kunlabori kun ĉiu organizaĵo, celanta mondamikecon kaj int. kunlaboron. La membreco ne konfliktas kun la devoj de civitano aŭ kun lojaleco al la propra lando. APA klopodas interkonigi la popolojn per kontakto persona, per la preso, per radio, per korespondo, kaj per interŝanĝo de univ. profesoroj, studentoj kaj ĵurnalistoj; kaj sentigi al alilandano, ke li estas en hejma atmosfero, kie ajn li troviĝas. Centro: 99 Gower Street, London, W. C. I. Fondinto: Evelyn Wrench, red. de »The Spectator«. Subkomitato estis starigita por konsideri la helplingvan demandon. E estas unu el la lingvoj studataj (parolataj) ĉe la lingvovesperoj de la London-a filio.


Applebaum (apl’baŭm), Jakob David, hebreo, komercisto. Nask. 14 nov. 1877 en Mszoznow, Polujo. Rotariano, pa.ilisto. E-istiĝis 1910. Prez.de Lancs. kaj Cheshire Federacio, 1915—20. Multaj oficoj en BEA. Iniciatanto kaj Sekr. de Z-a Monumento. Trad. Sruvelpetgro , Barono Munchausen, k. a.


Arabeno Michele, italo. Nask. 31 marto 1872 en Genova. E-isto de 1911. Vizitis de la sepa UK en Antwerpen ĉiujn aliajn. Ĉe la kongresoj tre konata sub nomo: Onklo Miĉjo. UEA-del kaj subtenanto de 1913. Tradukis novelojn, rakontojn, sonetojn, monologojn kaj Devoj de la Homo de Mazzini, kiu libro estas eldonita en 100000 e-roj pagita per monkolekto kaj disdonita tra la mondo en 1922. Pro tiu ĉi traduko li ricevis prof. titolon.


Arabujo. En 1905 en Aden prop-is Cap. H. E. Jacob. En 1907 kaj 1908 aperis lernolibroj por araboj (de Muusbah, 43 p. kaj de Haddad, 56 p.). I. ŜIRJAEV.


Archdeacon (arŝdik’n), Ernest, franco. Nask. 28 marto 1863 en Paris. Unue fariĝis advokato. Dum sia tuta vivo interesiĝis pri ĉiuspecaj sciencaj problemoj, eltrovis plej diversajn perfektigojn en fotografarto, kartografio, ktp. Li staras inter la unuaj apostotoj kaj praktikantoj de la interkomumikigaj sportoj: sfera balono (1885), aŭtomobila veturado, aviado. Dank’al lia kuraĝigo kaj malavareco, Serpollet, kiu estis eltrovinta la multotubetan vaporkaldronegon, povis konstrui la unuan praktikan vaporveturilon, kaj ambaŭ vojiris de Paris al Lyon (500 Kilometroj) en dekunu tagoj! Tio estis la unua vojaĝo en aŭtomobilo, naskiĝo de nova tempo. En 1896 A. kunfondis la Aŭtomobile-Club, kiu estis energie antaŭenpuŝonta la uzadon de aŭtomobilo. A. serĉis alian progreson diskutatan, li konstruis diversajn aparatojn por aerveturado, kaj, jam en 1904 aldonacis duone premion da 5OOOO fr. por la unua eksperimentisto traflugonta unu kitometron ronde; tiun premion gajnis Farman la 13 jan. 1908: naskiĝo de nova tempo. A.serĉis alian progreson diskutatan por helpi al ĝia triumfo, kaj E-iĝis en 1908. Li verkis sennombrajn artikolojn en multaj E-aj kaj francaj ĵurnaloj kaj revuoj. Fariĝis prez. de la Pariza Grupo, poste de SFPE (de 1926). Malavare fondis kun Warnier la Domon de E, kiu celas helpi al la