Mi ne scias, kio estas plej naŭza por dignosenta homo, por vera revoluciulo, ĉu la rampaĵo de Avdejenko, ĉu tio, ke Stalin akceptis ĝin. Almenaŭ ne estas dubo, ke tia moro signas faŝismon, ne la emancipiĝon de l’ proletaro. Malgraŭ lia plej forta emo trovi pravigojn al la Stalina regado, mi tamen dubas, ĉu Ruper aprobas la manieron laŭ kiu Avdejenko eldiris sian admiron por la sovetia «führer».
Ruper: Mi ja ne tre ŝatas tian laŭdemon. Ĝi tamen estas pruvo, ke Stalin estas respektata, amata k simbolas la entuziasmon de tuta popolo en sia grandioza, meritplena penado por konstrui socialismon sur unu sesono de l’ mondo. Se mi emas pravigi ĉion tie faratan, vi male rigardas per lenso la sovetiajn aferojn k tiel ekvidas nur la makuletojn. Per tia farmaniero vi sukcesas nur dissemi dubon en la vicojn de l’ proletaro; vi detruas esperon, fidon k kuraĝon. Unuvorte, vi faras kontraŭrevolucian laboron, kiu vekas ĉe mi indignon. Mi diras al vi tute malkaŝe, ke vi meritas la sorton de viaj samspeculoj, kiujn la Sovetia Potenco estas devigata sendi en punapartigejojn. Neniu el viaj tendencaj, malicaj kritikoj kontraŭ U. S. S. R. povas efiki sur min. Firme mi kredas, ke oni tie konstruas socialismon, dum ĉi tie ni baraktas en ekonomia krizo k en senlaboreco. Ne, ne! sinjoroj, vi ne sukcesos igi min dubi. Via sinteno kontraŭ la Patrio de l’ mondproletaro povas servi nur al Hitler, kiu prepariĝas por ĝin ataki. Vi naŭzas al mi, sinjoroj. Apenaŭ mi komprenas, ke mi povis tiom longe aŭskulti viajn fiparolojn. Sed nun sufiĉas!… Adiaŭ! Vivu Stalin!…
| · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · | · |
Restinte solaj, Futer k Iver dum kelka tempo silentis. Ili estis iom konsternitaj ĉe la konstato, ke la Moskva mistiko povas infekti la cerbon de honesta laboristo same forte kiel la Roma infektas tiun de katoliko. Fine ekparolis:
Futer: Oni tamen devas kompreni la indignon de Ruper. Estas natura emo ĉe ĉiu homo kroĉiĝi al siaj esperoj, fari el siaj revoj realaĵon. Estas iel kruele detrui iluziojn ĉe homoj, kiuj bezonas ilin. Kaj tamen…
Iver: …Kaj tamen, kiu spertis mem, kiel mi, dum
