estis havinta tempon pripensi al rimedoj taŭgaj, por ŝin liberigi.
Mi petis por paroli kun la pordisto. Li estis kontenta pro mia malavareco kaj pro mia dolĉeco: pro tio, estante ema fari al mi servon, li parolis pri la sorto de Manon kaj pri la malfeliĉo, kiun li multe bedaŭris; ĉar ĝi povis min ĉagreni. Mi ne komprenis tiun paroladon. Ni interparolis dum kelka momento, ne nin komprenante reciproke. Fine, ekvidinte, ke mi bezonas klarigojn, li ilin donis al mi tiel, kiel mi jam havis la abomenon ilin diri al vi, kaj kiel mi ĝin havas ankoraŭ, ilin redirante. Neniam perforta apopleksio kaŭzis efikon pli subitan kaj pli teruran. Mi falis kun kora batego tiel doloriga, ke, en momento kiam mi perdis konscion, mi kredis min liberigita el vivo por ĉiam. Eĉ restis io de tiu penso, kiam mi rekonsciiĝis. Mi turnis miajn rigardojn al ĉiuj flankoj de la ĉambro kaj al mi mem, por certigi al mi, ĉu mi havas ankoraŭ la malfeliĉan econ de homo vivanta. Estas certe, ke al mi obeanta nur la naturan ekmovon, kiu instigas, ke oni sin liberigu el siaj suferoj, nenio povis ŝajni pli dolĉa ol la morto en tiu momento de malespero kaj de konsterno. La religio mem ne povis prezenti al mi post morto ion pli netolereblan ol tiujn kruelajn konvulsiojn, de kiuj mi estis turmentita. Tamen dank’ al miraklo propra al amo, mi baldaŭ retrovis sufiĉe da forto por danki la ĉielon, ke li redonis al mi konscion kaj saĝon. Mia morto estus utila nur al mi. Manon bezonis mian vivon por ŝin liberigi, ŝin helpi, ŝin venĝi. Mi ĵuris, ke mi laborados por tio sen ia indulgo.
La pordisto donis al mi la tutan helpadon, kiun mi estus povinta esperi de la plej bonaj el miaj amikoj. Mi akceptis liajn servojn kun la plej kora dankemo.
« Ho ve! mi diris, vi do estas kortuŝita de miaj
