— Tuj ĉe mia unua ekrigardo mi konvinkiĝis, ke tiu letero estas la de mi serĉata. Estas vere, ke ĝi havis ŝajnon tute malsaman je tiu, pri kiu la Prefekto legis al ni tiel detalan priskribon. Jen la sigelo, granda kaj nigra, kun la signo de D——; sed tie ĝi estis malgranda kaj ruĝa, kun la duka insigno de la familio S——. Jen la adreso, al la ministro kaj malgrande kaj virine skribita; sed tie la surskribo, al certa reĝa personino, estis notinde klara kaj decidema. Nur rilate la grandecon eksistis ia simileco. Sed, tiam, la radikaleco de la diferencoj estis treega; la stato de la papero, malpura, ĉifita kaj ŝirita, tiel malkonformis je la veraj, bonmetodaj kutimoj de D——, tiel inspiris pri intenco tromplogi la rigardanton al supozo pri la senvaloreco de la dokumento; ĉio ĉi, kune kun la super-trudema lokigo de tiu ĉi dokumento, plene antaŭ la okuloj de ĉiu vizitanto, kaj tiel ĝuste konforma je la konkludoj, kiujn mi jam tiris antaŭe: ĉio ĉi, mi diras, forte devigis al suspekto homon, kiu venis kun la intenco suspekti.
— Mi plilongigis mian viziton kiel eble plej multe, kaj dum mi subtenis interparolon tre viglan kun la ministro pri temo, kiu laŭ mia scio ĉiam nepre interesis kaj instigis lin, efektive mi tenis mian rigardon alforĝitan al la letero. Per tiu observado mi fiksis en mian memoron ĝian eksteran aspekton kaj ĝian lokiĝon en la bretareto; baldaŭ ankaŭ okazis al mi eltrovo, kiu kvietigus ĉian dubeton, kiun eble mi havus. Rigardegante la randojn de la papero, mi rimarkis, ke ili estas pli ĉifitaj, ol ŝajnis necese. Ili prezentis la aspekton kriplan, kiu vidiĝas, kiam papero fortika, foje faldita per premo de faldilo, estas denove faldita en direkto returnita, laŭ tiuj samaj strekoj aŭ randoj, kiuj formis la antaŭan flekslinion. Tiu eltrovo sufiĉis; estis evidente por mi, ke oni tiun leteron turnis, kvazaŭ ganton, internon-eksteren, kaj ĝin readresis kaj resigelis. Mi faris al la ministro mian adiaŭon kaj tuj foriris, lasante sur la tablo oran flartabakujon.
— La morgaŭan matenon mi iris peti pri la tabakujo, kaj ni reprenis vigle la temon de nia hieraŭa parolo. Dum ni tiel interpatolis, aŭdiĝis laŭta ekkrako, kvazaŭ pafo de pistolo, tuj sub la fenestroj de la domego, kaj sekvis serio da teruraj plorkrioj kaj la krioj de terurita homamaso. D—— sin ĵetis al fenestro, ĝin malfermis kaj elrigardis. Dume ni paŝis al la breteto, prenis kaj enpoŝigis la leteron kaj anstataŭigis ĝin per faksimilo (almenaŭ ekstere simila), kiun mi jam pretigis en mia loĝejo, imitante tre dece la signon de D—— per sigelilo el pano.
— La malkvieto en la strato estis rezulto de la freneza konduto de iu viro kun pafilo. Li ekpafis per ĝi sur amason da virinoj kaj infanoj. Montriĝis tamen, ke ĝi estis sen kuglo, kaj oni lasis foriri la homon, kiel lunatikon aŭ ebriulon. Kiam tiu foriris, D—— forlasis la fenestron, kien mi estis sekvinta lin tuj kiam mi trafis mian akiraĵon. Baldaŭ poste mi adiaŭis lin. La tiel dirita lunatiko estis viro tiucele dungita de mi.
— Sed kian motivon vi havis? — mi demandis, — por anstataŭigi la leteron per faksimilo? Ĉu ne estus pli bone, ĉe la unua vizito, ekkapti ĝin kaj foriri?
— D——, — respondis Dupin, — estas senskrupula homo kaj viro decidema. En lia domego ankaŭ ne mankas sekvantoj sindonaj por li. Sj mi farus la sovaĝan ekprovon, kiun vi inspiras, mi eble ne forirus vivanta el la ministra alesto. La bona popolo de Parizo eble neniam plu aŭdus pri mi. Sed, aparte de tio mi havis alian motivon. Vi scias miajn politikajn preferojn. En ĉi tiu afero mi agas kiel partiano de la koncernata sinjorino. Jam de dek ok monatoj la ministro ŝin tenis en sia povo. Nun ŝi havas lin en la sia; ĉar, nesciante ke la letero jam ne estas en lia posedo, li daŭrigos siajn postulojn, kvazaŭ li ankoraŭ ĝin havus. Tiel li nepre sin tuj implikos en sian politikan ruinon. Lia falo estos ankaŭ ne malpli subita ol embarasanta por li. Tre konvene oni parolas pri la facilis descensus Averni [la facila deklivo al la subtera mondo], tamen en ĉia speco de grimpado estas pli facile kiel Catalani diris pri la kantarto, supreniri ol rampi malsupren. En la nuna koncernaĵo, mi tute ne simpatias, aŭ almenaŭ ne kompatas la malsupreniranton. Li estas tiu monstrum horrendum, malhonesta geniulo. Mi konfesas, tamen, ke al mi tre plaĉus ekscii la precizan nuancon de liaj sentoj, kiam, spitite de tiu, kiun la Prefekto nomas “unu tre altranga personino,” li estos metita sub la neceson malfermi la leteron, kiun mi lasis por li en la bretareto.
— Kiel do? Ĉu vi metis en ĝin ion interesan?
— Nu, ŝajnis al mi ne tute dece, lasi la internon nude blanka: tio estus ofenda ago. Foje, en Vieno, D—— faris al mi iun malkomplezon, pri kiu mi diris al li, sed tute bonhumore, ke mi ĝin ne forgesos. Pro tio, ĉar mi estis certa, ke li almenaŭ scivolos, kiu nome estas tiu, kiu superruzis lin, mi opiniis pli kontentige, liveri al li ian postesigneton. Li tre bone konas mian manskribon, kaj mi simple kopiis meze de la blanka folio la vortojn:
Nur al Atreo decas krimo tia,
Aŭ al Tiesto, frat’ malnobla lia,
kiujn oni trovos en la “Atrée” de Crébillon.
