Mi jam diris en mia antaŭparolo, ke ĉi tiu IV-a parto verŝajne estas kompleta. D-ro Zamenhof ne ŝatis paroli publike aŭ sin montri kiel oratoro, kvankam li, kiam li entuziasmiĝis, trovis neforgeseblajn, tre impresigajn kaj plej kortuŝajn vortojn. Li preferis sidi inter la bonvolaj atentaj aŭskultantoj. Tio, kion li diris en siaj oficialaj kongresparoladoj, estis antaŭe ellaborita kaj preparita tre precize kaj singardeme. Do, ili estis kaj ĉiam restos precipe gravaj. Kutime oni kolektis ĝis nun en la multaj eldonoj de liaj paroladoj nur la 8 oficialajn kongresparoladojn, kelkfoje ankaŭ la paroladon en la Guildhall de Londono. Entute la leganto en ĉi tiu parto trovos 17 paroladojn.
*
Gramofona Parolado okaze de la unua datreveno de la fondo de la Londona Esperanto-Klubo
„International Language“ IV. Febr. 1927, paĝ. 50.
Estimataj sinjorinoj kaj sinjoroj! — Ne havante la eblon partopreni persone en la unua jarkunveno de la Londona Klubo Esperanta, mi sendas per fonografo mian koran saluton al ĉiuj partoprenantoj en la kunveno. En mia imago mi prezentas al mi, ke mi sidas nun inter vi, estimataj anglaj amikoj de la ideo de lingvo internacia, kaj mi ĝojas kun vi pro la belaj fruktoj, kiujn via energia laborado donis en la daŭro de la foririnta jaro.
Antaŭ unu jaro nia afero estis ankoraŭ tre malmulte konata en via lando, kaj nun ni havas en via lando jam tre multe da varmegaj kaj sinceraj amikoj, ni havas diversajn klubojn de esperantistoj, ni havas konstantajn kursojn de Esperanto, ni havas belan gazeton esperantan.
Preskaŭ ĉio estas la frukto de laborado de la klubo Londona,
kiu povas esti fiera je la rezultatoj de sia unujara penado. Al la noblaj kaj energiaj kondukantoj kaj laborantoj de la Londona Klubo Esperanta nia afero ŝuldas koran dankon.
