Antaŭparolo al la vortaro de la lingvo „Esperanto“
Ĝi aperis kiel aparta presaĵo sub la sama titolo en Varsovio 1889 en la eldonejo de Zamenhof mem (Presejo de Ĥ. Kelter) kun „Nomaro de l’ verkoj pri la lingvo internacia Esperanto, kiuj eliris ĝis Oktobro 1889“ kaj kun kelkaj notoj de l’ eldonanto. La eldonejo Ferdinand Hirt & Sohn faksimiligis ĉi tiun tre maloftan presaĵon, (propraĵo de la Germana Esperanto-Instituto). La leganto trovos ĝin je la fino de ĉi tiu libro kaj tie bonvolu legi la antaŭparolon.
La faksimilaĵo enhavas la paĝojn 3—8 de la kajereto, kiu estas enmetita en folion sen paĝo-numeroj. Sur ties unua paĝo oni legas la vorton „Esperanto“ (oblikve presitan); paĝ. 1 enhavas la titolon, paĝ. 2 la noton pri la presejo.
Antaŭparolo al la Meza Vortaro internacia—germana
Wüster: EGM
„Wörterbuch der internationalen Esperanto-Sprache.“ International-deutscher Teil. „Meza Vortaro internacia-germana.“ Warschau, L. Samenhof, Str. Przejazd n-ro 9, paĝ. 5—6.
Tiun ĉi vortaron mi nomas meza vortaro, kvankam ĝi kuraĝe povus esti nomata vortaro plena; ĉar malgraŭ ke ĝi estas kvaroble pli malgranda ol la plena vortaro rusa—internacia, ĝi enhavas en si tamen ĉiujn vortojn, kiuj sin trovas en la plena rusa vortaro. La diferenco de la grandeco venas de tio, ke (danke la konstruon de la lingvo internacia) mi en la vortaro internacia-nacia povis fari grandan ekonomion: doninte vorton radikan, mi jam ne devis doni la vortojn, kiuj laŭ la reguloj de la lingvo internacia estas kreataj de tiu ĉi vorto radika; tiel ankaŭ mi ne donis multajn vortojn, kiuj estas egale uzataj en ĉiuj lingvoj kaj jam per si mem konataj de ĉiuj.
En tiu ĉi loko mi ripetas tion, kio estis jam dirita en la „Aldono al la Dua Libro“: la pli plena vortaro, kiun mi eldonas, devas esti nur helpo por tiuj, kiuj mem ne povas aŭ ne volas krei novajn vortojn; sed ĝi tute ne devas esti absoluta aŭtoritato por la amikoj de la lingvo. Sen ŝanĝo devas resti nur la vortoj, kiuj sin trovas en la malgranda vortareto (aldonita al la lernolibro); ĉiujn ceterajn vortojn mi donis en la plena vortaro en tiu formo, en kiu mi persone ilin ordinare uzas, kaj se la leganto trovos, ke tiu aŭ alia vorto estas kreita de mi ne bone, li povas uzi alian formon anstataŭ la formo kiun mi donis.
