Maria/Ĉapitro LV

Indekso : Maria
de Jorge Isaacs
Tradukita de Andrés Turrisi, Detlef Karthaus kaj Ruben' Torres
Ĉapitro LV

Tradukata ekde 2005.

LV

Durante un año tuve dos veces cada mes cartas de María. Las últimas estaban llenas de una melancolía tan profunda, que comparadas con ellas, las primeras que recibí parecían escritas en nuestros días de felicidad.

Dum unu jaro mi ricevis dufoje ĉiumonate leterojn de Maria. La lastaj estis plenaj de melankolio tiom profunda, ke kompare kun ili, la unuaj kiujn mi estis ricevintaj ŝajnis skribitaj en niaj feliĉaj tagoj.

En vano había tratado de reanimarla diciéndole que esa tristeza destruiría su salud, por más que hasta entonces hubiese sido tan buena como me lo decía; en vano. "Yo sé que no puede faltar mucho para que yo te vea, me había contestado; desde ese día ya no podré estar triste: estaré siempre a tu lado... No, no; nadie podrá volver a separarnos."

Vane mi estis klopodinta revigligi ŝin dirante al ŝi ke tiu malgajeco detruus ŝian sanon, kvankan ĝi estintus ĝis tiam tiom bona kiom ŝi diradis al mi; vane. “Mi scias ke ne povas manki multe da tempo ĝis mi vidos vin, ŝi estis respondinta al mi; ek de tiu tago mi jam ne povos stati malgaja: mi estos ĉiam viaflanke... Ne, ne; neniu povos denove apartigi nin”.

La carta que contenía esas palabras fue la única de ella que recibí en dos meses.

Tiu kiu entenis tiujn vortojn estis la sola ŝia letero kiun mi ricevis dum du monatoj.

En los últimos días de junio, una tarde se me presentó el señor A***, que acababa de llegar de París, y a quien no había visto desde el pasado invierno.

La lastajn tagojn de Junio, iun vesperon sin prezentis al mi sinjoro A***, kiu estis ĵus alveninta de Parizo, kaj kiun mi ne estis vidinta ek de la pasinta vintro.

—Le traigo a usted cartas de su casa —me dijo después de habernos abrazado.

—Mi alportas al vi leterojn el via hejmo —li diris al mi post brakumi unu la alian.

—¿De tres correos?

—Ĉu de tri poŝtsendadoj?

—De uno sólo. Debemos hablar algunas palabras antes —me observó, reteniendo el paquete.

—Nur de unu. Ni antaŭe devas interŝanĝi kelkajn vortojn —li observis min, retenante la pakaĵeton.

Noté en su semblante algo siniestro que me turbó.

—Mi rimarkis sur lia vizaĝo ion teruran kiu maltrankviligis min.

—He venido —añadió después de haberse paseado silencioso por algunos instantes por el cuarto, —a ayudarle a usted a disponer su regreso a América.

—Mi venis —li aldonis post kelkmomenta silenta paŝado tra la ĉambro, por helpi vin prepari vian revenon al Ameriko.

—¡Al Cauca! —exclamé, olvidado por un momento de todo, menos de María y de mi país.

—Al Kaŭko! — mi ekkriis, senzorga unumomente pri ĉio, escepte pri Maria kaj mia lando.

—Sí —me respondió—, pero ya habrá usted adivinado la causa.

—Jes —li respondis—, sed vi certe jam divenis la motivon.

—¡Mi madre! —prorrumpí desconcertado.

—Mia patrino! —mi elbuŝigis konsternita.

—Está buena —respondió.

—Ŝi fartas bone.

—Quién pues? —grité asiendo el paquete que sus manos retenían.

—Do kiu? —mi kriis ekkaptante la pakaĵeton kiun liaj manoj retenadis.

—Nadie ha muerto.

—Neniu mortis.

—¡María! ¡María! —exclamé como si ella pudiera acudir a mis voces, y caí sin fuerzas sobre el asiento.

—Maria! Maria! —mi ekkriis kvazaŭ ŝi povus respondi al miaj voĉoj, kaj mi falis sen fortoj sur la sidilon.

—Vamos —dijo procurando hacerse oír el señor A***; para esto fue necesaria mi venida. Ella vivirá si usted llega a tiempo. Lea usted las cartas, que ahí debe venir una de ella.

—Nu, kuraĝu —diris sinjoro A*** klopodante aŭdigi sin; por tio necesis mia veno. Ŝi pluvivos se vi alvenos ĝustatempe. Legu la leterojn, ĉar tie devus troviĝi unu ŝia.

"Vente, me decía, ven pronto, o me moriré sin decirte adiós. Al fin me consienten que te confiese la verdad: hace un año que me mata hora por hora esta enfermedad de que la dicha me curó por unos días. Si no hubieran interrumpido esa felicidad, yo habría vivido para ti.

“Venu, ŝi diris, venu rapide, aŭ mi mortos sen adiaŭi vin. Fine oni permesas ke mi konfesu al vi la veron: ekde unu jaro mortigas min horon post horo ĉi tiu malsano de kiu la feliĉo kuracis min por kelkaj tagoj. Se oni ne estus interrompinta tiun feliĉon, mi estus pli vivinta por vi.

"Si vienes... sí vendrás, porque yo tendré fuerza para resistir hasta que te vea; si vienes hallarás solamente una sombra de tu María; pero esa sombra necesita abrazarte antes de desaparecer. Si no te espero, si una fuerza más poderosa que mi voluntad me arrastra sin que tú me animes, sin que cierres mis ojos, a Emma le dejaré para que te lo guarde, todo lo que yo sé te será amable: las trenzas de mis cabellos, el guarda-pelo en donde están los tuyos y los de mi madre, la sortija que pusiste en mi mano en vísperas de irte, y todas tus cartas.

“Se vi venos... jes, vi venos, ĉar mi akiros forton por elteni ĝis mi vidos vin; se vi venos, vi trovos nur ombron de via Maria; sed tiu ombro bezonas ĉirkaŭbraki vin antaŭ ol malaperi. Se mi ne povos atendi vin, se iu forto pli pova ol mia volo min forportos sen ke vi kuraĝigu min, sen ke vi fermu miajn okulojn, al Emma mi lasos, por ke ŝi gardu por vi, ĉion kion mi scias ke estos aminda por vi: la plektoj de mia hararo, la ujon en kiu estas viaj haroj kaj tiuj de mia patrino, la ringon kiun vi metis al mia mano la vesperon antaŭ via foriro, kaj ĉiujn viajn leterojn.

"Pero ¿a qué afligirte diciéndote todo esto? Si vienes, yo me alentaré; si vuelvo a oír tu voz, si tus ojos me dicen un solo instante lo que ellos solos sabían decirme, yo viviré y volveré a ser como antes era. Yo no quiero morirme; yo no puedo morirme y dejarte solo para siempre."

“Sed kial aflikti vin dirante al vi ĉion ĉi? Se vi venos, mi kuraĝiĝos; se mi aŭdos denove vian voĉon, se viaj okuloj diros al mi unu momenton kion nur ili scias diri al mi, mi plu vivos kaj denove estos kia mi estis antaŭe. Mi ne volas morti; mi ne povas morti kaj lasi vin sola por ĉiam.”

—Acabe usted —me dijo el señor A*** recogiendo la carta de mi padre caída a mis pies. Usted mismo conocerá que no podemos perder tiempo.

—Finlegu, do — diris sinjoro A*** delevante la leteron de mia patro falintan ĉe miajn piedojn. Vi certe scias ke ni ne povas perdi tempon.

Mi padre decía lo que yo había sabido ya demasiado cruelmente. Quedábales a los médicos sólo una esperanza de salvar a María: la que Ies hacía conservar mi regreso. Ante esa necesidad mi padre no vaciló; ordenábame regresar con la mayor precipitud posible, y se disculpaba por no haberlo dispuesto así antes.

Mia patro diradis kion mi jam estis koninta tro kruele. Restadis al la kuracistoj nur unu espero savi Maria-n: tiu kiun konservigadis al ili mia reveno. Antaŭ tiu neceso mia patro ne hezitis; li ordonis al mi reveni kiel eble plej haste, kaj li sin senkulpigis pro tio ke li ne estis ordoninta tion tiamaniere pli frue.

Dos horas después salí de Londres.

Du horojn poste mi forlasis Londonon.