Ĉiu movado, ĉiu lando havas diversajn momentojn en sia vivo. La Esperanta movado havis jam diversloke tre malplezurigajn tempojn. Antaŭ la mondmilito pro aresto de la prezidanto Postnikov, suspektata pri spionado, la cara registaro de Ruslando fermis la Ruslandan Ligon Esp. kun ĉiuj ĝiaj filioj. La Esperantistoj estis en Ruslando, kiel ankaŭ en la tiam okupita parto de Polujo, konsiderataj kiel spionoj, kontraŭŝtatuloj ktp. Sed tio estis vidpunkto de ĝendarmoj. Neniu honeste pensanta homo, des pli Esperantisto, simpatiis kun tiuj persekutoj. Se la kondiĉoj de la reĝimo ne permesis laŭtan proteston, oni oficiale silentis. Sed neniu laŭdis.
Dum pli ol 120 jaroj Polujo suferis sub fremdaj potencoj. Oni volis forigi la polan lingvon, oni faris atencojn je polaj lernejoj, je pola historio, je ĉio. Sed la poloj ne mallevis la brakojn (nun, laŭ la recepto de la granda kaj malgranda gvidantoj, fotografita bele en No 8–9 de „Germ. Esp.” sur paĝo 145, ili devus esti levintaj la brakojn), ne adorkaptis ĉiun vorton de la regantoj, ne opiniis plej sankta ĉiun drakonan ordonon. Ili protestis, kiam ili povis kaj eĉ kiam ili ne povis. Kiam neebla estis laŭta protesto, ili protestis per silento kaj daŭrigis sian laboron.
Neniu Esperantisto ekster Germanujo deziras enmiksi sin en la internan politikan vivon de tiu lando. Ne interesas nin, kiel Esperantistojn, ĉu la nuna Gvidanto de la lando de Goethe, Schiller kaj Heine, de Leibnitz kaj Einstein, de Berta von Suttner kaj Erich Remarque, faras ĝuste sian devon rilate al Germanujo. Sed interesas nin, ke niaj amikoj – germanaj Esperantistoj ne estu perfortataj de kelkaj perfidantoj de la sankta afero, dezirantaj fari personan karieron sur ruinoj de germana Esperanto-movado.
La germana Esperantistaro en sia granda amaso restis fidela al la ideo de nia Majstro. Ĝi komprenas, ke internacia lingvo estas destinita por ĉiuj nacioj, ke estas neeble kunigi la puran homaran ideon de Zamenhof kun la memfida, arogante malsaĝa kaj venena teorio pri plejsupereco de unu raso kaj de unu popolo.
La nuna situacio altrudis al niaj germanaj amikoj „gvidanton”, ordonantan al ili persekutado iujn el sia medio pro tio, ke tiuj mem aŭ iliaj avinoj havas en siaj dokumentoj alian indikon pri religio, ol la „gvidanto”. La nuna situacio devigas la germanajn Esperantistojn akcepti de tiu „gvidanto” ordonojn funkcii, kiel denunculoj kaj helpantoj de la sekreta polico.
Ni tre bedaŭras tion, sed ni plene komprenas la malfacilan situacion de niaj amikoj kaj ni neniel forigas ilin el la granda rondo familia, farata en konsento de la tutmonda Esperantistaro. Ni ne lasos malbonigi la reputacion de la fidelaj germanaj Esperantistoj malgraŭ la kondamnindaj provoj de Behrendtoj kaj Behrendtetoj.
Vane vi klopodas, sinjoro „gvidanto” Behrendt. Vana estas via klopodo por ni, ĉar ni scias la veron kaj neniel kredos al vi, forstrekinta vian tutan Esperantan pasintecon.
Vana estas ankaŭ via klopodo por via „Gvidanto” Adolf Hitler, kiu ankaŭ neniel kredos vian plejhumilsaman pensadon, ĉar estas ja li (aŭ Li, se plaĉas al vi), kiu sur paĝo 337 de sia libro kaj via biblio „w:Mein Kampf” skribis laŭvorte:
- „Solange der Jude nicht der Herr der anderen Völker geworden ist, muß er wohl oder übel deren Sprachen sprechen, sobald diese jedoch seine Knechte wären, hätten sie alle eine Universalsprache (z.B. Esperanto) zu lernen, so dass auch durch dieses Mittel das Judentum sie leichter beherrschen könnte”.
Kaj vi, sinjoro malgranda „gvidanto”, subulo de la granda „Gvidanto”, disvastigas Esperanton por jungi la germanan popolon en la sklavecon de judoj?
Ĉu vi ne hontas, purrasa juda servanto?
J. Ŝapiro.
.
