Montra aparato de rapideco per likva kolono uzata sur la lokomotivoj P. L. M. (Francujo)
La rapideca montrilo per likva kolon konsistas el :
1-e Malgranda rado, kun kvar aletoj, turniĝanta en cirkla skatolo, kaj ekscentrigita laŭ tiu ĉi. Tiu radeto estas movigita per denta radaro, kiu estas muntita sur la portilo de la movopreno de la Kronotakimetro, aparato kies cela estas enskribi la rapidecon.
2-e Likvujo, fiksita sur la malantaŭa flanko de la fajrujo, videbla de la maŝinisto, elportante vertikalan vitran tubon kaj graditan skalon.
Tuboj komunikigas unue la centron de la skatolo al la fundo de la likvujo, aliparte la ĉirkaŭon de la skatolo al la malsupra fino de la vitra tubo, konduktubo superas la likvujon kaj komunikigas ĝin al la supra fino de la vitra tubo.
La skatolo, la likvujo kaj la komunikaj tuboj estas plenigitaj per livkaĵo (solvaĵo de magnezia klorido), kiu glalciiĝas nur je 18° sul la nulo.
Kiam la radeto je aletoj ne moviĝas, la nivelo de la likvaĵo estas tiel same en la akvujo, kiel en la vitra tubo, kaj devas samrilati je la nulo de tiu tubo.
Kiam la lokomotivo funkcias, la radeto, movigita per la movpreno, turniĝas tiom pli rapide, kiom la rapideco de la lokomotivo estas mem pli granda kaj antaŭenpelas la livkaĵon el la akvujo en la vitran tubon, je alteco, kiu rilatas al la nombro de la radturniĝoj per tempa mezuro, tio estas, al la rapideco de la lokomotivo.
Taŭga gradaro montras la rapidecon en dumhoraj kilometroj, rilatante je la diversaj niveloj preneblaj de la likvaĵo en la tubo.
Estas rimarkinde, ke la gradaro estas farita por respondi je novaj radoj ; kiam la diametro de la radoj estas plimalgrandigita per la eluzo de la radringoj, estas necese ke, por ricevi la verajn rapidecojn, oni reduktu la montritajn rapidecojn, laŭ la diametro de la radoj eluzitaj je la novaj radoj.
La diversaj tipoj de la rapidecaj montriloj per likva kolono en servo diferenciĝas inter si nur per longeco de la vitraj tuboj kaj per la gradaro, kiuj masimilas laŭ la plej grandaj rapidecoj atingeblaj de la lokomotivoj por kiuj estas faritaj la montriloj.