— La granda diferenco ekzistanta inter ni kaj vi estas, ke vi ne povas vidi, aŭ ke vi estas blinduloj. Pri tiu via blindeco, kiu estas nur ŝajna, mi parolos poste pli multe.
— Mia mondparto tute diferencas de via insulo. Ĉi tie estas nur la samaj kabanoj; la loĝantoj portas la samajn vestojn kaj manĝas la samajn fruktojn kaj vi ĉiuj estas same eminentaj. Inter vi ne estas kelkaj, kiuj posedas pli multon ol la aliaj, kaj inter vi ne estas riĉuloj kaj malriĉuloj.
— En mia mondparto la domoj estas plejparte konstruitaj el brikoj, malmolaj kiel rokpecoj kaj kelkaj domoj estas tiel altaj, ke ni devus starigi centon de viaj kabanoj unujn sur la aliajn, por konstrui kabanegon same altan, kiel la ŝtonaj domoj, pri kiuj mi parolis.
— En mia ŝtato estas multaj vilaĝoj, urboj kaj urbegoj; alivorte: domaretoj, domaroj kaj domaregoj. La urbo, aŭ domarego, kie staras mia loĝejo, estas tiel vasta, ke ankaŭ pri tio vi ne povas formi al vi ĝustan ideon. Kontraŭ unu homo vivanta en via insulo, dumil homoj loĝas en mia urbego. Inter ili estas riĉuloj aŭ eminentuloj kaj malriĉuloj.
La ĉefo ree levis sin kaj demandis:
— Kio estas riĉulo kaj kio estas malriĉulo?
La doktoro pripensinte momenton daŭrigis:
— En via insuleto ne estas riĉuloj, nek malriĉuloj, ĉar neniu el vi posedas pli multon ol lia frato, sed en mia urbego kaj eĉ ĉie sur la aliaj insuloj kaj insuletoj la stato estas tute alia. Ĉe ni kelkaj eminentaj homoj kolektis tiom da mono, ke ili povis starigi fabrikojn aŭ laborejojn, en kiuj la malriĉuloj devas labori por la riĉuloj.
Ree la ĉefo levis sin kaj demandis:
— Kio estas mono?
— Mi jam montris al vi monon en tiu tago, kiam ni alvenis, sed vi redonis ĝin al mi. La mono estas plata ronda objekto el metalo. Oni uzas ĝin por aĉeti, kion oni bezonas por vivi kaj por sin vesti.
