— Georgo Verda —
Ni ŝuldas al Usono kaj al ĝia legantaro koran gratulon: la 5-an de decembro estis tie definitive nuligita la prohibicia leĝo kaj jen, kvazaŭ per magia vergo Roosewelt malfermis la kranojn de ĉiuj vinbareloj de l’ mondo. Milionoj, dekmilionoj da boteloj kun aŭtentikaj etikedoj de francaj, skotaj, rumanaj kaj hungaraj vinpremejoj ekstaris tiutage en alloge pakitaj kestoj antaŭ la havenoj de Usono, pretaj inundi la »sekan« landegon. Kaj, kiel raportas la gazetoj, la ĝojo en Ameriko pro la nuligo de l’ prohibicio estis tiel granda, ke la tuta kontinento alprenis festan, pompan aspekton: sennombraj homamasoj, kiuj ĝis nun ebriis sekrete, paradis tra la Usonaj strategoj kaj avenuoj jubilante al sia benata prezidanto, kiu ekkomprenis la valoron de amara guto en la nuna hundmizera tempo. En la historio de la homaro estas konataj ne malmultaj reĝoj, cezaroj kaj imperiestroj, kiuj volis kredigi al siaj popoloj, ke ili, la reĝoj kaj cezaroj, estas la dio mem — kaj tio eble estis malbone pripensita agmaniero, ĉar ili ĉiuj, la diaj reĝoj kaj cezaroj, plejparte fiaskis en la fino. Roosewelt estas pli sprita — li elsentis, ke »dio« estas io tro fora, kio ne atingas la popolon aŭ povas nur malutili al li, kiel al liaj gloraj antaŭuloj. Tial li preferis elekti la rolon de nura idolo: kaj li fariĝis vera Bakĥo, kiun la popolo adoras ne malpli ol en la antikva Romo.
Mi neniam estis malamiko de bonaj konjakoj, burgundoj aŭ viŝkoj. Eĉ forta »vodka« havas ofte sian ĉarmon — la bontemplanoj eble pardonos al mi ĉi tiun pekon. En vinglaseto mi neniam vidas la satanon, kaj kiam mi trinkas aŭ drinkas »super la normo«, do, kiam mi, por tiel diri, »disdrinkiĝas«, mi jam ĝenerale — nenion vidas. Kaj eble ankaŭ Roosewelt por tio malfermis la kranojn de l’ mondo por la usonanoj, ke ili nenion vidu. Tro multe vidi estas ĉiam pli malutile ol tro multe drinki.
Finfine la Usona prohibicio estis ja nur komedio. Ĝi ne nur kreis novan teruran kategorion de banditoj — la Usonajn gangsterojn — en realeco kaj en filmoj; ĝi ne nur ridindigis la ĝeneralan institucion de la leĝo, ĝian kakarakteron kaj esencon, sed jen la plej malĝojiga en tiu ĉi afero — ĝi estis demona rikano, ironia primoko je la suferoj, doloroj kaj bezonoj de la homaro. Por kio oni enkondukis la prohibicion entute? Ĉu por ke la homoj malpli aŭ tule ne trinku? Naive. Por neniu estas plu sekreto, ke en la »seka« Ameriko oni drinkis pli multe ol antaŭe, malgraŭ ke la alkoholaĵoj de la prohibicia periodo estis de la plej aĉa speco. Ĉu por malgrandigi la krimemon? Oni scias, ke neniam Usono abundis tiom je banditoj, kiom en la lastaj jaroj. Do la prohibicio estis eble nur larĝa gesto: oni volis imponi al la popolo per tiu energia kontraŭbatalado al la alkoholo, nia plej terura malamiko. Oni volis fari per tio mondgravan servon. Dankon! Koran dankon! Ekzistas kelkaj pli gravaj aferoj kontraŭbatalindaj kaj ekstermendaj, kaj anstataŭ malpermesi al ni la trinkadon, estus pli dezirinde malpermesi al ni la manĝadon. La tuta prohibicio estis hipokritaĵo kaj la vera kaŭzo de ĝia nuligo estas eble eĉ pli granda.
Sed kion komunan ĉio ĉi havas kun la senlima feliĉo de la Usona popolo, kiu fine rehonoriĝis en siaj rajtoj kaj iĝis egala al ĉiuj gentoj de l’ terglobo. La popolo dum 12 jaroj aŭ pli longe ebriiĝadis kontraŭleĝe kaj jen, ĝi subite rajtas ebriiĝadi tute laŭleĝe, kiom ajn ĝi nur volas. Vi rajtas ebriiĝi ĝis senkonscio, vi rajtas malsobra ruliĝi tra la stratoj — kaj neniu eĉ ekpepos kontraŭ tio; male — vi estos bona civitano, ĉar nun ne la danĝeraj gangsteroj, kiuj fabrikis ekskluzive la brandojn, profitos el tio, sed via registaro, kiu enkasigas la monopol-imposton. Nun certe, en ĉiuj publikaj lokoj, kie la oficialaj instancoj afiŝas siajn sentencojn, kiel ekz.: Pagu regule viajn impostojn k. a., brilos ankaŭ lakona feliĉigaĵo: Drinku!
Do mi gratulas al vi karaj usonanoj, kaj el la tuta koro deziras al vi: Je via sano! Drinkaĵo gajigas kaj iom da gajo en tiu ĉi aĉa mizera tempo ankaŭ valoras ion. Kaj eble tiu ĉi mizeraĉa tempo ne meritas pli ol nian ebriadon tra ĝia daŭro. Kaj kiam ni resobriĝos, kiam la brando estos forvaporiĝinta el niaj kapoj, ankaŭ la inkuba periodo estos for. Eble. Eble.
zonadojn pri la troproduktado, valuto, kapitalismo, dekapitalizado kaj multaj aliaj ekonomiaj leĝoj. Ili, kiuj konis nur unu rajton, la rajton de l’ vivo, pensis, ke ili vidas antaŭ si iajn patologiajn aĵojn de l’ naturo.
Post la finita festeno, la Marsa maljunularo kunvokis konsilon:
— Ni ne eraris, — diris la plej maljuna gentano — nomante tiun ĉi strangan planedon Pajaco. Ĝia sensenca freneza dancado ĉirkaŭ la akso klarigas tute, kial ĝiaj loĝantoj havas tiajn kapturnajn strangajn ideojn. Kion do ni faru pri ili? Ni ja ne repuŝos ilin returne sur la teron! La leĝo de gastameco estas deviga ĉe ni ankaŭ rilate frenezulojn. Ni devas do reteni ilin ĉe ni kaj pripensi helpon por tiuj malfeliĉuloj, tiom pli, ĉar ili verŝajne komencos nin viziti ĉiam pli are.
Post nelonga pripensado, prenis parolon la maljuna arĥeologo:
— Karaj fratoj, ŝajnas al mi, ke mi trovis decan eliron el la ĝena situacio. Vi ĉiuj scias, ke nia planedo inter sennombraj kanaloj posedas unu plej strangan, la kanalon-tunelon, kiu ligas tra la centro de la Marso ĝiajn ambaŭ polusojn. Laŭ miaj supozoj, la konstruo de tiu ĉi kanalo apartenas al la tempo, kiam ankaŭ nin same kiel nun la Pajacon turmentis la periodo de senlaboreco. Tiu ĉi tunelo, kiel rezulto de sencela laboro, hodiaŭ al ni estas senbezona. Ni oferdonu ĝin al niaj gastoj, kiuj komencu de la hodiaŭa tago ĝin superŝuti per sablo. La laboro sufiĉos por multaj generacioj, almenaŭ por tiom da tempo, kiom necesos por klerigi iliajn cerbojn.
Sur la Marso ne estis kutime mallumigi klarajn demandojn per nenecesa diskuto. La projekto estis akceptita. De tiu ĉi tempo la teranoj laŭ sia kutimo laboris pene ok horojn ĉe la plenŝutado de l’ tunelo.
Kaj tamen, sur la Tero, malgraŭ grandega eksporto de hommaterialo sur la Marson, la nombro de senlaboruloj ne nur ne malpliiĝis, sed eĉ kreskis konstante. La vivo iompostiome letargiiĝis kaj konsumantoj fariĝis pli kaj pli maloftaj muzeaĵoj.
Kaj dume, la sablo transĵetata el milionoj da ŝoveliloj tra l’ senfunda tunelo ŝutiĝis sur la kapojn de la malfeliĉaj teranoj, kreskante iompostiome en grandegan monton.
Ĉu alvenos iam la tempo, kiam la teranoj povos al la gastoj de aliaj planedoj serĉantaj laboron oferi grandanime tiun ĉi monton por disŝuti kiel restaĵon de longe forpasinta estinteco?
