Jaĉjo, aliflanke, estas signo de lia iniciatemo kaj portas tre pozitivajn rezultojn.
Mallonge, oni povas diri, ke en ĉi tiuj rakontoj la virinoj estas prezentataj en la rolo de belulo, virtulo, pasivulo, malkuraĝulo, dommastrino kaj viktimo. La viroj, aliflanke, estas kuraĝuloj, agantoj, iniciantoj kaj savantoj.
Unu el la malmultaj virinoj, kiuj agas en pli memstara maniero estas la kruela vicpatrino, kiu plurfoje klopodas venenigi Neĝblankulinon. Verŝajne oni tamen ne konsiderus ŝin kiel taŭgan rolmodelon por knabino! En la fino, kompreneble, ŝi ricevas sian justan punon.
Konklude, kion oni povas fari pri ĉi tiuj rakontoj, kiuj transdonas tiel eksmodajn mesaĝojn al junaj infanoj? Mi indikis la malgrandajn ŝanĝojn, kiujn mi mem faras dum la rakontado, sed tiuj ne tuŝas la pli profundan tavolon de la seksismo. Unu ebleco estas tute reverki ilin. Sed mi devas konfesi, ke mi bedaŭrus fari tion. Tiuj rakontoj ja estas tradicia parto de mia kulturo, kaj mi volas redoni ilin al miaj infanoj en pli-malpli la sama formo, kiel mi mem ricevis ilin.
Verŝajne la plej bona solvo estus ekvilibrigi ilin per aliaj rakontoj. Mi ne volas sugesti, ke oni rakontu fabelon pri la bela princo, kiu endormiĝas por cent jaroj, ĝis li estas vekita per kiso de la princino. Tio estas evidente ridinda. Sed oni ja povus rakonti, ekzemple, pri kuraĝa princino kiu forgalopas sur sia ĉevalo por mortigi drakon. Tiel oni montrus, ke ne nur princoj povas havi aventurojn. (Kaj se temus pri la filino de la gemuelistoj, oni ankaŭ montrus, ke ne nur geprincoj povas havi ilin!)
Nenio malhelpus, ke oni ankaŭ transdonu la mesaĝon en pli rekta formo, ekzemple per rakontoj pri knabinoj, kiuj ne rajtas ekiri al aventuroj pro sia ineco, sed kiuj tamen faras tion kun plena sukceso. Kredeble princino, kiu mortigus drakon, farus tion malgraŭ fortaj antaŭavertoj de siaj gepatroj.
Se en modernaj rakontoj rolas tro granda nombro da viroj aŭ virbestoj, oni povas simple ŝanĝi ĉiujn rolulojn al inoj. Unuavide, tio ŝajnas maljusta en la mala senco. Tamen, ekzistas tiom da malaj ekzemploj, ke tio apenaŭ sufiĉas por krei iom pli ekvilibran mondbildon.
Kelkaj nacilingvaj eldonejoj jam komencis eldoni neseksismajn librojn por infanoj. Nun venis la tempo traduki ilin en Esperanton.
