Pro kio?/IX
Edito jam estis okupinta sian postenon en la kazino, post la kradigita fenestro. Merten restis kelkan tempon en la proksimeco, ĝis kiam la vestiblo por momento estis malplena de fremduloj. Tiam li alpaŝis kaj demandis Editon, ĉu la serĉito jam alvenis.
La respondo estis nea.
"Bone, mi revenos post duona horo!"
Ĉi tiun duonan horon li uzis, por ankoraŭfoje en tuta trankvilo pripensi, kio estu farota. Post kiam li pri tio estis tute certa, li reiris al la kazino. Kun granda verŝajneco li supozis, ke Jameson ankoraŭ ne alvenis, ĉar, kelkajn fojojn vagante al St. Romain kaj reen, li precize estis atentanta, ĉu la aŭtomobilo, en kiu Jameson hieraŭ veturis, eble ekvidiĝas. Tio ne estis okazinta. Kelkaj aliaj aŭtomobiloj estis preterveturintaj, kies ensidantoj eble volis fari promenveturon laŭlonge de Rue de la Corniche, por ĝojigi sin per la belega perspektivo, kiun prezentas ĉi tiu strato. Elirante el Nice, la strato kondukas orienten tra Riviero, alte super la marbordo laŭlonge de la maralpoj. Pasante sur ĝi, oni rigardas maldekstren en profundajn, preskaŭ timige ŝajnantajn intermontajojn, sur kies fundo muĝas ŝaŭmantaj torentoj, dum sur la deklivoj la arĝenta grizo de la olivarbaroj pentrinde alternas kun la malhela verdo de la oranĝoplantejoj; dekstren oni rigardas sur la muĝantan, sunbriligitan maron, ĉe kies bordo la duoninsuloj St. Jean kaj St. Martin malproksime etendiĝas suden, al la malproksima marbordo de Afriko. Sur la marbordo ĉarme kuŝas la idilie sternitaj inter palmĝardenoj kuraclokoj kun
siaj koketaj, per balkonoj kaj kolonverandoj ornamitaj vilaoj, kiuj elstaras kvazaŭ disŝutitaj perloj. —
Merten apenaŭ estis preterpasinta la portalon, kiam Edito mallaŭte alkriis lin: "Li estas ĉi tie!"
Merten aliris la kradon. "Kiel li estas vestita?" li same mallaŭte demandis.
"Longa, nigra redingoto, kiel preskaŭ ĉiuj ĉi tie, en la butontruo blanka krisantemo, en cetero precize tiel, kiel Kruse priskribis lin. La grize miksita vangobarbo donas al li indan, iom maljunulan aspekton. Ĉar vi vidis nur lian fotografaĵon, vi verŝajne nur malfacile ektrovos Iin."
"Nu, ni provu", li rediris kaj eniris la ludĉambregon.
La sezono ankoraŭ plene funkciadis. Ne malpli ol ok ruletotabloj estis starigitaj, kaj ĉe ĉiu el ili ne nur ĉiuj seĝoj estis okupitaj, sed post ili staris ankaŭ vico da ludantoj. Merten paŝis de tablo al tablo, unue ne trovante la serĉiton. Fine li ekvidis Iin en la dua ĉambrego. Jameson staris tute proksime apud la inspektoro, kiu kontrolas la ludadon. La inspektoro sidis, same kiel la Iudestro, kiu turnas la ruleton, sur altigita seĝo tiel, ke li oportune povas superrigardi la tutan tablon. Jameson fervore poentis. Dum la intertempo, post kiam la ludestro estis enspezinta la malgajnaĵojn kaj elpaginta la gajnaĵojn, li fervore faris notojn sur la malgranda presita tabuleto, kiun la ĉambregservistoj laŭ deziro transdonas al ĉiu ludanto. Poste, kiam la "Faru vian ludon, sinjoroj!" de la ludestro estis forsoninta, li jen tien jen tien ĵetis kelkajn ormonerojn aŭ monbileton. Evidente li ludis laŭ precize elkalkulita sistemo, kaj ĉi tiu ŝajnis esti bona, ĉar dum la duona horo, kiun von Merten opiniis devi dediĉi al la observado, la amaseto da ormoneroj, kiun Jameson havis kuŝanta ĉe sia maldekstra flanko, inter la lokoj de du aliaj Iudantoj, sufiĉe pligrandiĝis.
Merten engravuris al si la trajtojn de Jameson tiel firme, ke li povis esti certa, per sia ekzercita okulo tuj povi reekkoni ilin sub ĉia aliigo, kiun Jameson eble ankoraŭ farus al ili. Sed por legitimi sian ĉeeston en la okuloj de la oficistoj, kiuj gardas pri tio, ke homoj, kiuj nur volas rigardi, ne forprenu lokon al la ludantoj, von Merten ankaŭ devis fari kelkajn enmetojn. Li ĵetis kvinfrankan moneron sur "ruĝon" kaj malgajnis, poste unu sur "nigron", kiu havis la saman sorton, poste sur la "unuan dekduon", ampleksantan la nombrojn de 1 ĝis 12. Ĉi tiun fojon li gajnis. Numero 7 aperis. La ludestro ĵetis dekfrankan moneron apud lian enmetaĵon. Li restigis la dek kvin frankojn; numero 11 venis, kaj tridek frankoj kuniĝis kun liaj dek kvin. Ankoraŭfoje li restigis la enmetaĵon, kaj numero 4 denove alportis al li gajnon, ĉitiufoje naŭdek frankojn. Li nun enspezis la sumon, krom unu dudekfranka ormonero, kaj ree la "unua dekduo" alportis al li gajnon de kvardek frankoj. Se li estus restiginta sian tutan enmetaĵon, li estus ricevinta 270 frankojn. Por momento li koleretis, ke li ne faris tion, kaj ĉi tiu kolereto montris al li, ke li estas en danĝero, interesiĝi pri la deloganta ludo tiel, ke li, kvankam nur por mallonga tempo, forgesis la celon de sia ĉeesto. Li prenis siajn sesdek frankojn kaj rapide eliris. Ekstere li faris mansignon al fraŭlino Mac Kennon, ke ŝi sekvu lin, kaj kiam ĉe la pordo ŝi estis kuniginta sin kun li, li iris kun ŝi al la stacidomo.
"Ne estas necese, ke vi ankoraŭ pli longe enuu en tiu kaĝo", li komencis la interparolon, "la celo estas atingita, mi nun konas sinjoron Jameson."
"Ho, mi eĉ ne iomete enuis! Unue estis tre interese, observi la aron de la enirantaj ludantoj, kiuj, sinjoroj kaj sinjorinoj, jam kvaronan horon antaŭ la malfermo de la portalo en grandaj amasoj staris antaŭ ĝi, por certe atingi lokon ĉe la ludotabloj, kaj due — ho, vi ne povas imagi, kiel tiuj ĝentilaj francoj, la du inspektoroj post la giĉeto, amindumis min!"
"Sed ili ja estas edziĝintaj viroj! Aliajn la banko tute ne dungas! La direkcio opinias, ke tiaj oficistoj estas pli fidindaj ol fraŭloj!"
"Ĉu vi vere opinias, ke la edzeca ringo malhelpas francon, kontraŭe al ne tro maljuna kaj ne tro malbela sinjorino montri la ĝentilecon, per kiu la franca nacio distingiĝas?"
"Ne, tion mi ne opinias. Mia opinio pli vere estas, ke nun ni havas pli gravan taskon, ol koketi kun homoj starantaj en la servo de entrepreno, kies toleriĝo estas malhonora makulo por tuta Eŭropo!"
ŝi ekridis gajigite. "Ho, kiel morale!" ŝi ekkriis. "Vi certe ankoraŭ neniam ludis, ĉu ne?"
Li mordis siajn lipojn, kaj instinkte li metis la manon en la veŝtopoŝon, en kiu li havis kaŝita sian gajnaĵon. "Ni nun lasu tion!" li poste daŭrigis. "Mi devas fari al vi tre gravajn sciigojn."
Li raportis al ŝi la sukceson de Kruse kaj la sian. La ĝojo, kiun ŝi sentis pri tio, hele ekbrilis el ŝiaj okuloj kaj forigis la malfortan malbonhumoron, kiu estis ekokupinta ŝin. "Kion ni nun faros?" Ŝi demandis, kiam li estis fininta sian raporton. "Mi nun devas ekinterrilati kun fraŭlino Woodwell, ĉu ne?"
"Certe, pro tio ni nun volas veturi al Mentone. Por kelkaj horoj ni ne bezonos timi renkonton kun Jameson, ĉar plej verŝajne li ne tre baldaŭ forlasos la ludĉambregon. Ĉu li alvenis en aŭtomobilo?"
"Certe li ne alveturis en tia; tion mi devus esti aŭdinta."
"Ne estas supozeble, ke li rimarkis ion de la persekutado, tiel Ierte plenumita de Kruse."
"Sed kial li hodiaŭ ne uzis la aŭtomobilon kiel kutime?"
"Povas esti, ke li tamen faris tion, sed starigis sian aŭtomobilon en alian lokon kaj de tie iris piede al la kazino. Ankaŭ povas esti, ke en Nice li akceptis siajn leterojn kaj, por pli rapide veni tien, veturis per la vagonaro. Se ĉi tio okazis, ni supozeble ricevos sciigojn de Kruse. Trie povas esti, ke li nur pro singardemo, por la okazo, ke li estos persekutata, ŝanĝis sian transportilon. Laŭ la sperto, kiun ni nun akiris pri li, mi konsideras la trian eblecon kiel plej verŝajnan."
Dum la lasta parto de ĉi tiu interparolo ili estis promenantaj sur la perono, por atendi la vagonaron venontan el Nice. Edito singardeme estis vualinta sian vizaĝon. Kiam la vagonaro alvenis, ili eniris, kaj, ĉar ilia kupeo estis sufiĉe plena, ili daŭrigis sian konversacion nur, post kiam en Mentone ili estis forlasintaj la vagonaron.
"Kiel estus, se ni ĉi tie unue matenmanĝus?" Edito proponis. "Vi diris, ke la posedantino de la vilao verŝajne revenos nur posttagmeze; do, se ni nun irus tien, ni apenaŭ renkontus ŝin."
"Mi tute konsentas. Tiukaze ni agas bone elekti la hotelon Eden, ĉar Jameson, se li veturas de Monte Carlo al la vilao Deux Colombes, jam antaŭe deflankiĝas de la Granda Promenado. Ke li, reveninte en aŭtomobilo, denove veturos al Monte Carlo, mi ne kredas. Tion li hieraŭ verŝajne faris nur, ĉar li aŭdis la alian aŭtomobilon post si, kio ja en la nokto estas io ne tute ordinara. Se mi ne estus praktikinta la singardon post mallonga tempo ĉesigi la persekutadon, sendube lia facile estigebla malkonfido estus vekita en alta grado, kaj kiu scias, ĉu tiam, kiam ni estus trovintaj lian neston, la birdoj ne jam estus elflugintaj."
"Sed kien?"
" Al alia kuracloko aŭ en la proksimecon de tia. Mentone ja certe situacias bonege por li."
"Pro kio?"
"Ĉar la itala landlimo de ĉi tie estas atingebla piede en duona horo."
"Ĉu ni eble povos arestigi lin ankaŭ en Itallando?"
"Certe, sed por tio ni unue devus intertrakti kun la koncerna polica estraro, kio havigus al li antaŭeston, kiun li certe bone uzus."
Intertempe ili estis alvenintaj ĉe hotelo Eden, kie ili bone matenmanĝis kaj trinkis botelon da ruĝa vino. Poste ili supreniris al Rue St. Agathe, en kiu la serĉita vilao staris. La
mastrino nun estis hejme. Unue ŝi ne volis ludoni la ĉambrojn por pli mallonga tempo ol unu monato, kaj Edito mansignis al Merten, ke li konsentu. Sed ĉi tiu deklaris en plej decida tono, ke tiukaze li luus aliloke. Li diris, ke ofte en loĝejo vidiĝas mankoj, kiujn oni ĉe la unua rigardado ne estas atentinta, kaj pro tio li principe kontraktas por iom longa tempo nur7 kiam li estas konvinkinta sin, ke la loĝejo estas tute laŭ lia plaĉo.
Sinjorino Delaroque cedis al Merten kaj fine konsentis pri lia propono. Dum la ĉambroj estis pretigataj, von Merten iris kun Edito en la ĝardenon, por iom promeni en ĝi.
"Kial vi ne volis lui la ĉambrojn por unu monato?" ŝi demandis lin, kiam ili paŝis sur la pura piritvojo, kondukanta al la posta parto de la granda ĝardeno.
"Unue mia estraro postulas de mi ekstreman ŝparemon — "
"Ho, tiun malgrandan sumon mi volonte estus paginta!"
"Tio estus, kiel vi vidos, ne necesa elspezo, ĉar ni bezonos la ĉambrojn nur por kelkaj tagoj. Due nia mastrino dum ĉi tiuj tagoj estos pli kompleza, por instigi nin al pli longa restado, ol se ni estus kontraktintaj unumonatan restadon."
"Tio estas ĝusta, mi tute ne pensis pri tio. Sed vidu, tie briletas io blanka tra la arbustoj!"
"Singardon! Silentu!" li kaŝe diris al ŝi. Ili ŝteliris pli proksimen al la plektbarilo, disiganta la ĝardenojn, kaj rigardis, proksimege starante unu apud la alia post la dika trunko de maljuna platano, en la najbaran ĝardenon.
En hamako, pendigita inter du kaŝtanarboj, ripozis juna sinjorino en heleblua vesto. Sia riĉa blonda hararo estis arte frizita, ŝia vizaĝo estis pala, sur ŝiaj vangoj ardis du akre limigataj, malheleruĝaj makuloj, ŝiaj bluaj okuloj havis strangan febran brilon, kaj ŝia preskaŭ ĝis skeleto malgrasiĝinta korpo de tempo al tempo estis ekskuata de malsaneca tuso. Kiam ĉi tio okazis, levis sin flegistino, kiu sidis sur seĝo apud la hamako kaj legis en libro, ŝovis sian brakon sub la kapon
kaj nukon de la suferantino, viŝis la ŝviton de ŝiaj frunto kaj vizaĝo kaj poste, kiam la malsanatako estis pasinta, ree
okupis sian lokon.
"Kiel ŝi similas al Alico!" Edito flustris al Merten. "Ĝuste tiel Alico devus aspekti, se ŝi estus trafita de tia malsano."
Li silente jesis per la kapo.
"Kaj ankaŭ tiu matenrobo devenas de Alico, mi konas ĝin precize, ŝi ofte surhavis ĝin."
"Jameson antaŭzorgis por la kvankam tre malverŝajna, tamen ne tute malebla okazo, ke iu konato de la murditino ekvidus fraŭlinon Woodwell. Eble ankoraŭ pli li pripensis, ke la identeco de ĉi tiu malsanulino kun sinjorino Smith estos pridubata des malpli, se post ŝia morto ankaŭ la vestaro de sinjorino Smith estos resendata de ĉi tie. Sed nun estas necese forigi la flegistinon. Si estas pagata de Jameson; estas tre verŝajne, ke li komisiis ŝin, zorgi pri tio, ke neniu proksimiĝu al la pacientino. Li ja povis tre facile motivi tion, dirante, ke la malsanulino devas esti gardata kontraŭ ĉia ekscito."
"Kiel vi volas fari tion?"
"Mi esperas, ke mi sukcesos. Restu, mi petas, ĉi tie, kaj kiam vi vidos, ke la flegistino foriras, rapide uzu la okazon por la provo komenci interparolon kun fraŭlino Woodwell. Ĝis tiam estas plej bone, ke vi kaŝu vin ĉi tie."
Senbrue paŝante li rapidis reen al la domo. Tie li petis sinjorinon Delaroque diri al la flegistino en la ĝardeno de la vilao Deux Colombes, ke sinjoro deziras paroli kun ŝi kelkajn minutojn pro surprenota flegado. "Mi atendos ĉe la dompordo de la vilao Deux Colombes", li aldonis. "Certe vi interrilatas kun viaj najbaroj, ĉu ne?"
" Kompreneble", ŝi rediris, volonte preta plenumi lian deziron. "Sed vi ja povos interparoli kun ŝi el la ĝardeno trans la plektbarilon. ŝi estas kun sia pacientino — la kompatindulino, ŝi verŝajne vivos ankoraŭ nur malmultajn tagojn!
— ĉiam en la posta parto de l'ĝardeno, kie la aero plej malmulte estas plenigita de polvo."
"Tie en la proksimeco estas mia kuzino, kiu estas tre nervincitema. En ŝia ĉeesto mi tute ne povus priskribi al la flegistino ŝian staton tiel precize, kiel estas necese, por scii, ĉu la flegistino povos kaj volos preni sur sin la flegadon al mia kuzino."
"En tio vi kompreneble estas prava. Venu, mi tuj venigos la flegistinon al vi."
lli iris kune al la vilao Deux Colombes, kie Merten atendis ĉe la dompordo. Post kelkaj minutoj sinjorino Delaroque revenis kun la flegistino kaj lasis sian luanton sola kun ŝi.
"Per kio mi povas servi al vi, sinjoro?"
"Ĉu vi havas iom da tempo? Mi deziras paroli kun vi pro surpreno de flegado."
"Momente mi estas ligita, sinjoro. Sed la malsanulino, al kiu mi nun dediĉas min, vivos ankoraŭ nur kelkajn tagojn; ŝi estas ftiza en la lasta stadio. Pri kia speco de flegado temas?"
"Pri flegado al nervomalsana, sed bonanima sinjorino. Sed mi ne kutimas priparoli tiajn aferojn sur la strato."
"Bedaŭrinde mi ne povas inviti vin veni kun mi en la domon. Sinjoro Burke plej severe malpermesis al mi enlasi iun krom la kuracisto kaj la servistino de la posedantino de l'domo, kiu prizorgas la purigon de la ĉambroj."
"Strange! Kaj kial tion?"
"Li timas, ke la malsanulino per revido de antaŭaj konatoj, kiuj restadas en Riviero, ekscitiĝos kaj ke per tio ŝia morto povus esti plirapidigata."
"Ĉu li diris tion nur antaŭ ne longe aŭ jam antaŭ pli longa tempo? Mi opinias, ke, se la malsanulino, kiel vi diris, estas tiel proksima al la morto, revido kun konatoj apenaŭ povus malutili al ŝi."
"Certe, sed li havas tiun alian opinion, kaj mi kompreneble devas obei al li. Li faris al mi la malpermeson, tuj kiam li transdonis al mi la flegadon al la malsanulino."
"Ni almenaŭ iru kelkajn paŝojn en la olivarbareton, tio certe ne domaĝos."
Ŝi sekvis lian inviton.
"Ĉu la malsanulino estas lia filino?" li poste daŭrigis la interparolon.
"Ho ne, ŝajne ŝi tute ne estas parenca kun li. Ŝi foje rakontis al mi, ke li estas amiko de ŝia mortinta patro kaj ke li pro kompato pri ŝia stato kunvenigis ŝin ĉi tien je siaj kostoj, ĉar ŝi estas malriĉa."
"Tio estas tre grandanima de li. Li do ŝajnas havi tre bonan koron."
"Certe! Li estas tiel sentema, ke li tute ne povas rigardi ŝin. Distranĉas al li la koron, li diras, vidi ŝin tiel suferanta. Pro tio li preskaŭ nur dormas ĉi tie. Tuj kiam li estas ellitiginta sin kaj estas matenmanĝinta, li forveturas kaj revenas nur malfrue en la nokto. Sed mi nun devas reiri al mia malsanulino, sinjoro, mi ne rajtas foresti tiel longe. Sinjoro Burke kelkafoje venas tute neatendite ĉi tien por momento, por informi sin pri la farto de sinjorino Smith. Se li venus kaj trovus ŝin sola, li certe tre kolerus."
"Do ni nur ankoraŭ rapide priparolu, ĉu vi eventuale post kelkaj tagoj povus veni al mi, por preni sur vin la flegadon al mia nervomalsana kuzino. Ĉu vi jam flegis nervomalsanulojn?"
"Certe, sinjoro, jam multajn. Mi funkciadas de ses jaroj en Riviero, kaj ĉi tien venas preskaŭ nur ftizuloj kaj nervomalsanuloj."
"Mi konsentus al vi po dek frankoj ĉiutage kaj senpagan pensionon, ĉu tio sufiĉas al vi?"
"Certe sinjoro. Kie mi anoncu min, kiam ĉi tie ĉio estos finita?"
"Mi loĝas ĉe sinjorino Delaroque, la sama, kiun mi sendis, por peti vin pri interparolo."
"Ho, sinjorinon Delaroque mi konas; al ŝi apartenas la vilao, kies ĝardeno senpere tuŝas tiun de la vilao Deux Colombes. Ŝi estas tre afabia sinjorino."
"Ĉu vi opinias, ke oni estas bone loĝigata ĉe ŝi?"
"Certe, ŝi faros ĉion, por kontentigi vin. Sed pardonu, sinjoro, mi nun nepre devas reiri al mia malsanulino."
"Nur ankoraŭ unu aferon! Mi luis hodiaŭ la ĉambrojn ĉe sinjorino Delaroque kaj morgaŭ venigos nian pakaĵon ĉi tien. Ĉu vi eble morgaŭ posttagmeze je la 2a povus veni al ni kelkajn minutojn, por ke mi konatigu vin kun mia kuzino?"
" Volonte, sinjoro, supoze, ke sinjoro Burke ne ĝuste je la sama tempo estos ĉi tie."
"Se tio okazus, ĉu vi venus tuj, kiam li ree estos foririnta?"
"Jes, sinjoro! Ĝis la revido!"
Ŝi rapidis reen tra la olivarbareto, kies alian randon ili intertempe estis atingintaj. Merten, por eviti, ke ŝi trovu Editon interparolanta kun sia pacientino, saltis trans la plektbarilon, kiu ĉirkaŭis la tutan ĝardenon, kaj rapide iris al la posta parto de la ĝardeno. Tie li vidis Editon staranta apud la plektbarilo kaj vigle parolanta kun la malsanulino. Je lia voko ŝi ĉesigis la interparolon kaj sekvis lin en alian parton de la ĝardeno. Sin ankoraŭfoje turnante, von Merten vidis la flegistinon revenanta al la hamako.
"Estas Ellen Woodwell!" Edito raportis al li.
"Mi estis konvinkita pri tio, sed kiamaniere vi eksciis tion?"
"Mi atendis, ĝis kiam la flegistino estis foririnta. Tiam mi vokis: 'Ellen!' La malsanulino turnis sin al mi. 'Kiu vokis min?' ŝi demandis.
'Estis mi, fraŭlino Woodwell!'
'Ĉu vi konas min?'
'Jes. Vi venis el London, kie vi antaŭe estis instruistino/
'Ho, mi petas, ne lasu ekscii sinjoron Burke, ke vi konas min. Li diris al mi, ke mi devus reiri Londonon, se iu ekscius,
kiu mi en vero estas. Lia frato, kiu laŭdire estas tre riĉa viro, dum li mem nur havas ĝuste sufiĉe por vivi, donis la monon por la vojaĝo kaj por mia porvivo ĉi tie, kaj ĉi tiu frato, kiu estas iom stranga homo, faris tion, ĉar iam li amis iun sinjorinon Smith, kiu mortis de la ftizo. Li konstante je siaj kostoj igas flegi malsanulinon ĉi tie, sed li postulas, ke ŝi estu traktata kiel sinjorino Alico Smith kaj ankaŭ surhavu la vestojn de la mortintino. Li volas havi la iluzion, ke estas lia iama amatino, kiu ĉi tie ankoraŭ vivas/"
"Ho, Jameson elpensis tre belan fabelon!" Merten kriis. "Efektive, li estas talenta fripono!"
"Vere! Mi trankviligis ŝin kaj diris al ŝi, ke mi ne perfidos ŝin. Sed, se sinjoro Burke efektive intencus resendi ŝin Londonon, kion ŝi treege timas — estis kortuŝe, kiam ŝi diris, ke en la milda aero ĉi tie ŝi sentas sin tre bonfarta kaj certe ĉi tie resaniĝos — mi promesis al Ŝi, en ĉi tiu okazo zorgi pri tio, ke ŝi restos ĉi tie kaj ke mi prenus sur min la kostojn. Ho, kiel ŝi ĝojis!
Merten prenis la manon de Edito kaj premis varman kison sur ĝin. Si iom ruĝiĝis. "Tio ja nur estis devo al tiel kompatinda estaĵo", ŝi diris simple. "Sed volonte mi dezirus morgaŭ ankoraŭfoje kunesti kun la kompatindulino, por povi konsoli ŝin. Ĉu tio estos aranĝebla?"
"Vi povos fari tion daŭre, kiam Jameson estos arestita. Sed ĝis tiam la danĝero estas tre granda. Mia letero al la prokuroraro, laŭ kiu oni eble nur sendos al mi la arestordonon, verŝajne nur morgaŭ matene estos enmanigata tie. Sekve la arestordono, se ĝi telegrafe estos donata, povos esti en Nice morgaŭ posttagmeze. Sed se ĝi jam estas donita laŭ mia telegramo, kion mi esperas, ĝi estas, telegrafe transigite, jam nun en Nice en la polica direkcio; letere sendite ĝi plej frue morgaŭ antaŭtagmeze povos esti ĉi tie. Ĉiukaze vi devas paciencigi vin nur ankoraŭ mallongan tempon, por sen danĝero povi kunesti kun fraŭlino Woodwell."
"Kiu scias, ĉu ŝi ankoraŭ vivos tiel longe! Por la plej malbona okazo mi ja povus kunpreni revolveron!"
"Mi ne povas kaj ne rajtas konsenti pri tio, ke vi elmetu vin al tia danĝero! Pripensu: se Jameson surprizus vin en interparolo kun fraŭlino Woodwell, li, tuj ekkonante, ke ĉio estas perdita, ektimiĝus de nenio, eĉ ne de dua murdo, des malpli, ke tia sola povus certigi al li la frukton de lia unua krimo! Ne, fraŭlino Mac Kennon, via homamo tre honoras vian koron, sed la danĝero estas tro granda! Tio ne povas kaj ne rajtas esti!"
Si silentis, kaj li vidis ĉirkaŭ ŝia buŝo rideton, kiun li ne sciis klarigi al si. Ĉu ŝi konsideris lian zorgon troigita? Aŭ ĉu ŝi ĝojis pri ĝi?
"Ni nun estas kolektintaj", li daŭrigis, por instigi ŝin al alia penso, "premegantan pruvmaterialon kontraŭ Jameson. La lasta ero en la ĉeno estos la grizeflava vesto, en kiu devas manki la malgranda peceto, kiun mi trovis ĉe la fervoja taluso kaj konservis en mia leterujo. La malgranda truo intertempe certe estas riparita; tion ni konstatos post la aresto al Jameson. Se mi nur havus la arestordonon!"
"Nun la krimulo ja ne plu povas eviti sian punon, ĉu ne?"
"Ne estus la unua fojo, ke tio tamen okazus en la lasta momento! Antaŭ ĉio ni devas gardi nin, iamaniere fari lin suspektema. Esperebla fraŭlino Woodwell silentos pri la interparolo kun vi!“
„Estas plej altgrade por ŝia propra bono, ke ŝi faru tion!“
„Ne plu tute, post kiam vi promesis al ŝi, en okazo de malpaciĝo kun Jameson anstataŭi ĉi tiun!“
„Do mi faris eraron per la promeso, ĉu jes?“
„Mi ne povas nei tion. Sed espereble ĝi restos sen konsekvencoj. Se mi nur estus atentiginta vin pri tio!“
„Vi tute ne povis antaŭvidi, ke mia interparolo kun fraŭlino Woodwell havus tian rezulton. Vi ne estas kulpa pri tio, vere ne!“
„Ĉiukaze estos bone, ke ni tre precize observos la transan vilaon. Hodiaŭ tio apenaŭ estos necesa; la vespero proksimiĝas, kaj la malsanulino baldaŭ estos enlitigata. Sufiĉas, se ni ankoraŭ observos ŝin, ĝis kiam tio okazos. Vespere aŭ nokte Jameson certe ne iros al ŝi. Tiam ni trankvile povos reiri al Nice, por venigi mian suboficiston de lia posteno. Nun, kiam ni scias, kie Jameson restadas, plua prigardo en la poŝtejo ne estas necesa; ĝi nur povus malutili, vekante la suspekton de Jameson. Pli bone mi sendu la suboficiston al Wien!“
„Kion li faru tie? Ĉu li serĉu la malveran sinjoron Jameson?“
„Tute prave. Mi konjektas, ke iu sinjoro Burke, parenco de tiu Adelo Burke, en Wien ludas la rolon de Jameson.“
„Kio estigis ĉi tiun konjekton ĉe vi?“
„Ĉar Jameson ĉi tie sin montras kiel sinjoro Burke, li, la tre singardema, certe havas ankaŭ legitimaĵojn por ĉi tiu nomo. De kiu? Kompreneble de sinjoro Burke. Kio do estas pli proksima ol la penso, ke siajn proprajn legitimaĵojn li donis al tiu sinjoro Burke kaj ke ĉi tiu en Wien sin montras kiel Jameson. Tio estas malgranda komplezaĵo, kiu ĉe estontaj parencoj mirigas des pli, ke Jameson, se Burke eventuale ne estas informita pri la tuta afero kaj pro tio ne lia kunkulpulo, certe ankaŭ al Burke motivis sian peton pri tiu komplezo en tute kredebla maniero.“ — —
Post kiam en la vespero ili estis alvenintaj en Nice, ili unue iris al la poŝtejo, kie Kruse ankoraŭ ĉiam deĵoris. Merten donis al li la necesajn instrukciojn kaj poste komisiis lin, veture al Wien, tra Genova kaj Milano, kaj provi ekscii, kiu tie prezentas sin kiel Jameson.
En la polica direkcio la arestordono kontraŭ Jameson ankoraŭ ne alvenis. Merten petis la disponigitan al li polican agenton Dumesnil, en la venonta mateno anonci sin ĉe li kaj kunporti la arestordonon, se ĝi ankoraŭ alvenus ĝis tiam. Por hodiaŭ vespere ne plu estis io farota.
Kvankam jam estis sufiĉe malfrue, Edito estis espriminta la deziron, ankoraŭ veturi al Monte Carlo, por foje serĉi sian feliĉon en la ludo. Ŝi proponis, ke von Merten unue iru en la ludĉambregon, por vidi, ĉu Jameson estas tie. Se jes, ŝi kompreneble devus rezigni la ludadon.
„Kaj kio okazus, se li, unue ne estante en la ludejo, subite enirus ĝin kaj vidus vin tie?“
„Se li nun ne plu estas tie, li apenaŭ ankoraŭfoje iros tien.“
„Ne unu momenton ni povas esti certaj pri tio. Ne, fraŭlina moŝto, nia afero estas tro grava, bedaŭrinde mi ne povas cedi al via kaprico.“
„Ĉu kaprico vi nomas tiel naturan deziron? Ripetfoje mi jam estis ĉi tie, sed nur unu fojon mi eniris la ludĉambregon por ludi, kaj mi ne rigardis la societon, kiu certe estas tre interesa!"
"Kompreneble ĝi estas tia; jam pro tio, ke preskaŭ ĉiuj, kiuj vizitas la ludejon, staras sub la plimalpli malkaŝe sin montranta influo de la sama pasio: de la ludo. Vi povas esti konvinkita, ke mi elkore malenvias al vi tiun interesan studon, sed nur tiam, kiam ni estos certaj, ke ni ne plu povas nuligi ĉiujn ĝis nun penege akiritajn sukcesojn. Tion vi devas kompreni, fraŭlino Mac Kennon! Povas daŭri nur ankoraŭ malmultajn tagojn, ĝis kiam vi ree estos absolute libera disponantino pri via faro!"
"Ĉu nun mi ne estas tia?"
"Ne! Nun vi estas morale devigita atenti miajn argumentojn."
" Vi esprimas tion tre milde. 'Obei miajn ordonojn', vi povus diri pli ĝuste!"
"Ni ne volas disputi pri vortoj. Mi tre bone komprenas, ke estas malfacile por vi atenti proteston. Gis nun vi estis ĉiam sendependa kaj povis sekvi ĉiun inspiron de la momento sen tio, ke iu rajtis protesti. Sed en la nuna okazo mi devas
persisti pri mia postulo, kaj ĉe trankvila, prudenta pripenso vi ne povos malpravigi min."
"Ĉu tio estas, ke mi nun ne estas prudenta?"
"Vi elkaptas, tute laŭ virina maniero, unu vorton, por ŝajne pravigi vin, dum vi instinkte sentas, ke la rajto ne estas ĉe via flanko. Tio ne estas konforma al via kutima sincera karaktero, Vi inklinas al nobla pensmaniero, firme konservu ĝin! Pro vi mem mi petas vin pri tio!"
"Vi lerte instruas moralon! Sed ĉu vi povas nei, ke vi pretendas aŭtoritaton pri mi, kiun mi eĉ al edzo ne konsentus? Eĉ kontraŭ tiu mi devus rezervi al mi la liberecon de mia faro!"
"Tiukaze vi povas edziniĝi nur kun malfortulo, sed ne kun viro en plena signifo de la vorto. Sed kun malfortulo vi ne povus fariĝi feliĉa, fraŭlino Mac Kennon! Nur tro baldaŭ vi malestimus lin!"
"Sed, se mi konsentus al mia edzo la saman liberecon, kiun mi pretendas por mi?"
"Ĉu tion vi nomas edzeco? La ĉielo gardu vin de ligo por la tuta vivo sur tia bazo!"
"Ĉu vi ne farus ĝin, eĉ ne kun virino, kiun vi amas?"
"Neniam! Tio signifus, jam de komenco efektivigi ambaŭflankan malfeliĉon. Virino, kiu min amus, vere amus, ankaŭ ne postulus tion de mi!"
Edito paliĝis. Ŝi vidis, ke li parolis kun seriozeco devenanta el firmega konvinko.
"Vi ne ĝuste komprenas la esencon de la edzeco!" li daŭrigis en pli milda tono, "Eble vi neniam ĝin ĝuste ekkonis. Edzecojn, kiel ili plej multe estas farataj en la distingitaj rondoj de Ameriko, aŭ pli vere, en la rondoj de la tre riĉaj amerikanoj, mi ne konsideras veraj edzecoj."
"Ĉu vi volas diri, ke tiuj edzecoj estas farataj nur pro financaj kaŭzoj, ke la amo ne ludas rolon ĉe ili? Vi eraras, sinjoro!"
"Tion mi ne volis diri. Sed kio estas la edzino en tiaj edzecoj? Idolo, pupo, kiun la edzo starigas sur piedestalon, por kiu mankas al ŝi la interna rajtigiteco. Kie estas ĉe tio la reciproka enpenetro de la animoj, sen kiu intima interrilato ne estas ebla? Nenion mi malpli celas, ol postuli de la edzino sklavan obeemon. Kompreneble ŝi montru siajn sentojn, siajn opiniojn, evoluigu kaj eĉ defendu ilin, se ili kontraŭas tiujn de la edzo; sed ŝi ne provu pravigi sin ĉiukaze. Se ŝi konvinkiĝis, ke la raciaj motivoj de la edzo estas rajtigitaj, ŝi cedu al ili same kiel la edzo faru tion en la kontraŭa okazo. Ŝi ne estu infane obstina kaj rigardu en tia cedo malfortecon, kiel bedaŭrinde nur tro ofte okazas. Tio, kion ŝi konsideras malforteco, ofte estas ĝuste la kontraŭo! Sur ĉi tiu bazo la geedzoj devas esti egalrajtaj, se el la edzeco ekfloru vera feliĉo, sed ne sur la bazo de reciproka absoluta libereco, kiu neniam povas konduki al feliĉo, ĉar ĝi nepre kontraŭas la veran esencon de la edzeco!"
Li silentis kaj serioze rigardis Editon, kiu fariĝis meditema. Poste li ridetis, ne pri ŝi, sed pri si mem.
"Nun vi ree nomos min pedanto", li diris. "Mi donas al vi lecionon pri la esenco de la edzeco, ne konsiderante, ke vi, kreskinta en tute aliaj cirkonstancoj, por miai opinioj apenaŭ povas havi la ĝustan komprenon. Mi estas vera germano kaj ne povas eligi min el mia haŭto!"
"Tio ja ne estas necesa!" Ŝi rigardis lin serioze en la okulon. "Bonan nokton!" ŝi poste subite diris, premis lian manon kaj foriris al sia ĉambro.
"Stranga estajo!" Kun ĉi tiu elkrio von Merten eniris sian ĉambron, kaj ankoraŭ longe li tien kaj reen paŝis en ĝi. Oni povas esti kapabla kriminalisto kaj esti farinta profundajn psikologiajn studojn, kaj tamen oni en certa okazo ne povas logike postdisvolvi la pensadon kaj faradon de virino. Pro kio ne?