Fundamenta Krestomatio (1903)/El Hamleto/Sceno I

Indekso : Fundamenta Krestomatio
de Ludwik Lejzer Zamenhof
Hamleto, Akto I, Sceno I

Akto I, Sceno I

Teraso antaŭ la palaco.

Francisko staras sur la posteno;
Bernardo venas.

Bernardo	He! Kiu?
Francisko	Halt'! Respondu: kiu iras?
Bernardo	La reĝo vivu!
Francisko	Ĉu Bernardo?
Bernardo	Jes!
Francisko	Vi akurate venis al la servo!
Bernardo	Dekdua horo sonis. Iru dormi.
Francisko	Mi dankas. La malvarmo estas tranĉa, Kaj mi min sentas nun ne tute bone.
Bernardo	Ĉu ĉio estis orda kaj trankvila?
Francisko	Eĉ mus' ne preterkuris.
Bernardo	Bonan nokton! Se vidos vi Marcellon, Horacion, Kolegojn miajn, rapidigu ilin! 10
Francisko	Jen, ŝajnas, ili. Haltu! Kiu iras? (Horacio kaj Marcello venas.)
Horacio	Amikoj de la lando.
Marcello	Kaj de l' reĝo.
Francisko	Nu, bonan nokton!
Marcello	Bonan al vi dormon! Vin kiu anstataŭas nun?
Francisko	Bernardo. Li gardas nun. Adiaŭ! (Foriras.)
Marcello	He! Bernardo!
Bernardo	Ĉu Horacio?
Horacio	Peco de li mem.
Bernardo	Salut' al vi, Marcello, Horacio!
Horacio	Ĉu la apero nun denove venis?
Bernardo	Nenion vidis mi.
Marcello	Jen Horacio Parolas, ke ĝi estas nur imago, 20 Ne kredas li pri la fantom' terura, Kiun ni vidis jam la duan fojon. Kaj tial mi lin tien ĉi invitis, Ke li kun ni maldormu nunan nokton Kaj, kiam la fantomo reaperos, Li vidu kaj kun la fantom' parolu.
Horacio	He, babilaĵo! Kredu, ĝi ne venos.
Bernardo	Sidiĝu do, kaj provos mi denove Ataki per rakont' orelon vian, Ke ĝi forĵetu sian obstinecon 30 Kaj kredu, kion ni du fojojn vidis.
Horacio	Nu, mi konsentas. Bone, ni sidiĝu, Kaj vi rakontu.
Bernardo	En la lasta nokto, En la momento, kiam tiu stelo Tre luma, kiun vidas vi, en sia Kurado trans arkaĵo la ĉiela En tiu sama loko, kiel nun, Sin trovis, tiam ni—mi kaj Marcello— Ekvidis. . . .
Marcello	Haltu! Jen ĝi mem aperas! (Montras sin spirito en armaĵo.)
Bernardo	Li mem, li mem, mortinta nia reĝo! 40
Marcello	(al Horacio) Vi estas instruita, Horacio, Parolu vi kun li!
Bernardo	Ĉu ne simila Li estas al la reĝo? Diru mem!
Horacio	Jes, jes! Li mem! Mi miras, timas, tremas!
Bernardo	Li volas, ke kun li oni parolu.
Marcello	Parolu, Horacio!
Horacio	(al la spirito)Kiu estas Vi, kiu vagas en la nokta horo En la majesta nobla eksteraĵo De la mortinta reĝo de Danujo? Mi vin priĵuras per ĉielo: diru! 50
Marcello	Li estas ofendita.
Bernardo	Li foriras.
Horacio	En nomo de ĉielo! Restu! Diru! (La spirito foriras.)
Marcello	Li iris for, respondi li ne volis.
Bernardo	Ha, Horacio, kio al vi estas? Vi estas pala, tremas? Ĉu ne pli Ol sonĝo estas tiu ĉi apero?
Horacio	Per Dio! Mi ne povus tion kredi, Se mi ne vidus ĝin per miaj propraj Okuloj.
Marcello	Ne simila al la reĝo?
Horacio	Ne malpli multe, ol vi al vi mem. 60 Jes, ĝuste tian portis li armaĵon En la batalo kontraŭ la Norvegoj, Li ĝuste tian vidon havis, kiam Li en kolero sian pezan glavon En la glacion batis. Strange!
Marcello	Tiel Li jam du fojojn kun minaca vido Aperis antaŭ ni en sama horo.
Horacio	Ne povas mi precize ĝin klarigi; Sed la apero, kiom mi komprenas, Al nia land' malbonon antaŭdiras. 70
Marcello	Ĉu ne militon? Ĉu vi scias, kial Nun gardoj ĉie staras, pafilegoj Nun estas pretigataj ĉiam novaj, El l' eksterlando venas bataliloj, Rapide ŝipoj estas konstruataj En granda nombro, kaj eĉ en dimanĉoj Ne ĉesas la prepara laborado? El kia kaŭzo tiu rapidado Kaj laborad' en tago kaj en nokto? Ĉu povas iu diri?
Horacio	Jes, mi povas,— 80 Almenaŭ tiom, kiom mi ĝin aŭdis. La lasta reĝo, kies la figuro Ĵus antaŭ ni aperis, estis iam Vokita—vi ĝin scias—al batalo De la Norvega reĝo Fortinbras. Hamleto, nia brava, glora reĝo, En la batalo venkis Fortinbrason. Laŭ la kontrakto antaŭsigelita Kaj sankciita de la rajt' kaj moro Post morto de l' venkita Fortinbras 90 La tuta lando de l' venkita reĝo Transiris en posedon de l' venkinto. Se la venkinto estus Fortinbras, Al li transiri devus nia lando. Sed nun la juna fil' de Fortinbras, Kuraĝigita eble per la morto De nia reĝo, amasigis aron Da kuraĝuloj kaj aventuristoj Por entrepreno, kiun nia regno Komprenas bone; lia celo estas: 100 Per forta mano de la bataliloj Elŝiri nun el nia man' la landon, Perditan per batal' de lia patro. Kaj tio, kiel ŝajnas, estas kaŭzo De niaj prepariĝoj kaj gardado Kaj laborado en la tuta lando.
Bernardo	Mi pensas ankaŭ, ke la kaŭzo estas Nun tio ĉi. Pro tio ankaŭ certe Nun vizitadas nokte nian gardon Terura la fantomo en armaĵo 110 De l' reĝo, kiu kaŭzis la militon.
Horacio	Ne! Mi alion timas de l' fantomo! En la plej glora temp' de l' granda Romo, Ĵus antaŭ la pereo de Cezaro, Mortintoj sin ellevis el la tomboj Kaj promenadis tra la urbaj stratoj; Kaj steloj kun teruraj fajraj vostoj, Kaj sanga roso, makulita suno, Mallumigita luno,—ĉio tio Aperis tiam kiel antaŭsignoj 120 De granda malfeliĉo. Tiel ofte Antaŭ la veno de renversoj grandaj Sin montras strangaj kaj teruraj signoj En la naturo. Al ni ankaŭ certe Nun la ĉielo sendas tian signon. . . . (La spirito denove aperas.)
Horacio	Sed ha! denove li aperas! Nepre Mi nun kun li parolos, se eĉ morto Al mi per ĝi minacos! Halt', fantomo! Se voĉon vi posedas kaj parolon,— Parolu! Se per ia bona faro 130 Al vi trankvilon povas mi alporti,— Parolu! Se danĝero al la lando Minacas kaj ankoraŭ estas eblo La landon antaŭsavi,—ho, parolu Kaj se en via vivo vi kolektis Trezorojn kaj enfosis en la teron Kaj nun pro ili vagas en la noktoj,— Parolu! Diru! Restu kaj respondu! (Koko krias.) Haltigu ĝin, Marcello! Ĝi foriras!
Marcello	Ĉu piki lin per mia halebardo? 140
Horacio	Jes, piku lin, se li ne volas stari!
Bernardo	Jen ĝi!
Horacio	Jen ĝi! Ho, halt'!
Marcello	Ha, ĝi foriris! (La spirito foriras.) Ni lin ofendas! Kontraŭ majesteco Ni venas kun sovaĝa atakado! Kiel aer' li estas nevundebla, Kaj nia atakado estas vana!
Bernardo	Li volis jam paroli, sed la koko Ekkriis.
Horacio	Kaj subite li ektremis, Simile al estaĵo pekoplena Ĉe krio de teruro. Oni diras, 150 La koko, trumpetisto de l' mateno, Per sia laŭta, forta, hela voĉo El dormo vekas dion de la tago, Kaj laŭ la krio de la koko tuj El akvo, fajro, tero kaj aero Spirito ĉiu, kie ajn li vagas, Rapidas hejmen; la fantomo pruvis Al ni, ke tio estas ne malvero.
Marcello	Li malaperis ĉe la koka krio. Mi aŭdis, ke en nokto Kristonaska, 160 En kiu sur la teron venas Kristo, La koko krias tra la tuta nokto: Kaj ne kuraĝas tiam la spiritoj Sin montri, kaj la nokto estas pura, La steloj ne minacas, la koboldoj Sin kaŝas kaj la sorĉistinoj dormas: Ĉar tiel sankta estas tiu nokto.
Horacio	Mi ankaŭ aŭdis, kaj mi iom kredas. Sed vidu, la mateno purpurvesta Sin levas sur la roson de l' monteto: 170 Ni povas jam forlasi la postenon, Kaj mi konsilas: tion, kion vidis Ni en la nokto, ni rakontu ĉion Al la Hamleto juna; ĉar mi ĵuras, Ke la spirito, por ni tiel muta, Al li parolos. Ĉu konsentas vi, Ke ni al li raportu, kiel amo Kaj ŝuldo al ni fari ĝin ordonas?
Marcello	Mi petas vin, ni faru ĝin! Mi scias, En kia loko ni lin certe trovos. 180 (Ĉiuj foriras.)