Kaj nun ni aŭskultu la konfesojn, faritajn ĉe la lasta kongreso – pardonu! mi eraras, temas nur pri "konferenco" de IPE. Kiel mi diris komence, nur la faktoj kvazaŭ parolu. Sed por ke ili estu tute klare kompreneblaj, necesas antaŭe memorigi, ke la skismigintoj celis frakasi la neŭtralan movadon kaj detrui SAT-on. Tiucele estis starigitaj IPE kaj ISLK (Internacia Sekretariaro de la Lingvo-Komisionoj):
"Ĉu hodiaŭ ni kapablas grandskale entrepreni la organizadon de kolektiva korespondado? Certe ne! La lingvonivelo de IPE-membraro estas hontinde malalta; tiom, ke nur etan frakcion de la tuta anaro ni povas taksi tradukkapablaj."
| . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
"En "Sur Posteno" estas pli da enigmoj ol troviĝas sur la dorsa paĝo." (Estas delikata maniero de la aŭtoro por diri, ke la IPE-gazeto estas fuŝredaktata.)
| . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
"La fakto, ke ekzistas tia aferstato en la lingvo-kampo, per si mem pruvas ke ISKL plene fiaskis en sia laboro."
| . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . |
"Kelkaj montras kontraŭstaron al Plena Vortaro, dirante, ke ĝi havas multajn mankojn. Tion mi povas konsenti. (Verŝajne la K-do parolas pri la unua eldono. E.L.), sed ni konstatas ankaŭ, ke ĝis nun ĝi estas la sole taŭga kaj uzinda verko por nia celo… kaj la konferenco sagace agis, decidante, ke la Plena Vortaro estu provizore la akceptita vortaro de IPE…"
Ĉu tiu konfeso de honesta, sed trompita K-do ne pruvas plej evidente, ke la tuta skisma entrepreno de la fondintoj de IPE estis nur detrua kaj malutila al la tuta esp-a movado? Trompo, blufo kaj ŝtelo ne konsistigas bazon por starigi fortan, labor- kaj vivkapablan organizon. La estonto pli kaj pli montros la pravon de mia aserto…
Oni povas rigardi ĉiujn flankojn de l’ problemo kaj vidiĝos, ke por ebligi kaj certigi unuecon en nia movado, ne
