La abomenaĵoj, plenumitaj dum la lastaj tridek monatoj emociegis ĝisfunde la animojn de la Okcidento. La suferegoj de Belgio, Serbio, Polio, de ĉiuj malfeliĉegaj landoj de l’Oriento kaj Okcidento, piedpremataj per invadoj, povas neniam plu forgesiĝi. Sed tiujn maljustaĵojn, kiuj nin tiel ribeligas, ĉar ni estas iliaj viktimoj, plenumas jam depost kvindek jaroj, — ĉu nur depost kvindek jaroj? — la civilizeco de Eŭropo, aŭ permesas almenaŭ ilin plenumi.
Kiu diros, kiun prezon la ruĝa Sultano pagis, por mutigi la gazetaron kaj eŭropan diplomataron pri la sango de la 200 000 Armenoj, buĉitaj dum la masakroj de 1894—96. Kiu elkrios la suferojn de la popoloj, sendefende elliveritaj al la rabadoj de la koloniaj militiroj? Kiu povis toleri sen teruro tiun vizion, kiam angulo de la vualo super tiu aŭ alia parto de tia kampo de doloro, — Damara- aŭ Kongo-lamdoj —iom levetiĝis?
