Maria/Ĉapitro LIV

by Jorge Isaacs

Ĉapitro LIII

Indekso : Maria de Jorge Isaacs Tradukita de Andrés Turrisi, Detlef Karthaus kaj Ruben' Torres Ĉapitro LIV

Ĉapitro LV

Tradukata ekde 2005.

LIV

Hacía dos semanas que estaba yo en Londres, y una noche recibí cartas de la familia. Rompí con mano trémula el paquete, cerrado con el sello de mi padre. Había una carta de María. Antes de desdoblarla, busqué en ella aquel perfume demasiado conocido para mí de la mano que la había escrito: aún lo conservaba; en sus pliegues iba un pedacito de cáliz de azucena. Mis ojos nublados quisieron inútilmente leer las primeras líneas. Abrí uno de los balcones de mi cuarto, porque parecía no serme suficiente el aire que había en él... ¡Rosales del huerto de mis amores! ..., ¡montañas americanas, mon­tañas mías!..., ¡noches azules! La inmensa ciudad, rumorosa aún y medio embozada en su ropaje de humo, semejaba dormir bajo los densos cortinajes de un cielo plomizo. Una ráfaga de cierzo azotó mi rostro penetrando en la habitación. Aterrado junté las hojas del balcón; y solo con mi dolor, al me­nos solo, lloré largo tiempo rodeado de oscuridad.

Jam du semajnojn mi estis en Londono, kaj iun vesperon mi ricevis leterojn de la familio. Mi rompis per tremaj manoj la pakaĵeton, fermitan per la sigelo de mia patro. Enestis unu letero de Maria. Antaŭ ol disfaldi ĝin, mi serĉis en ĝi tiun parfumon, tre konatan de mi, de la mano kiu ĝin estis skribinta: ĝi ankoraŭ restis; en la leterfaldoj troviĝis peceto da lili-kaliko. Miaj nubaj okuloj vane klopodis legi la unuajn liniojn. Mi malfermis unu el la balkonoj de mia ĉambro, ĉar ŝajnis al mi ne sufiĉa la interna aero... Rozujoj de la ĝardeno de miaj amoj!... montoj amerikaj, montoj miaj!... bluaj noktoj! La ega urbo, ankoraŭ brua kaj duonkovrita per sia fum-mantelo, ŝajnis dormi sub la densaj kurtenoj de plomba ĉielo. Puŝo de norda vento skurĝis mian vizaĝon penetrante en la ĉambron. Timoplene mi kunigis la klapojn de la fenestro; kaj sola kun mia ĉagreno, almenaŭ sola, mi ploris longan tempon ĉirkaŭata de la mallumo.

He aquí algunos de los fragmentos de la carta de María:

Jen kelkaj fragmentoj de la letero de Maria:

"Mientras están de sobremesa en el comedor, después de la cena, me he venido a tu cuarto para escribirte. Aquí es donde puedo llorar sin que nadie venga a consolarme; aquí donde me figuro que puedo verte y hablar contigo. Todo está como lo dejaste, porque mamá y yo hemos querido que esté así: las últimas flores que puse en tu mesa han ido cayendo marchitas ya al fondo del florero: ya no se ve una sola: los asientos en los mismos sitios: los libros como estaban, y abierto sobre la mesa el último en que leíste: tu traje de caza, donde lo colgaste al volver de la montaña la última vez; el almanaque del estante mostrando siempre ese 30 de enero, ¡ay!, ¡tan temido, tan espantoso, y ya pasado! Ahora mismo las ramas florecidas de los rosales de tu ventana entran como a buscarte, y tiemblan al abrazarlas yo diciéndoles que volverás.

“Dum ĉiuj babilas en la manĝoĉambro, post la supeo, mi venis al via ĉambro por skribi al vi. Estas ĉi tie kie mi povas plori sen ke iu ajn venu konsoli min; ĉi tie kie mi imagas ke mi povas vidi vin kaj paroli kun vi. Ĉio estas kiel vi ĉion lasis, ĉar panjo kaj mi volis ke ĉio statu tiamaniere: la lastaj floroj kiujn mi metis sur vian tablon iom post iom jam falis velkitaj en la fondon de la florvaz: jam oni ne vidas eĉ unu solan: la sidiloj en la samaj lokoj: la libroj kiel troviĝis, kaj malfermita sur la tablo la lasta en kiu vi legis: via ĉas-vesto, kie vi pendigis ĝin reveninte el la montaro la lastan fojon; kaj la bret-kalendaro ĉiam montranta tiun 30-an de Januaro, ha! tiom timitan, tiel terura, kaj jam pasinta! Nun mem la florplenaj branĉoj de la rozujoj de via fenestroneniras kvazaŭ serĉe de vi, kaj tremas kiam mi prenas ilin inter miajn brakojn dirante al ili ke vi revenos.

"¿Dónde estarás? ¿Qué harás en este momento? De nada me sirve el haberte exigido tantas veces me mostraras en el mapa cómo ibas a hacer el viaje, porque no puedo figurarme nada. Me da miedo pensar en ese mar que todos admiran, y para mi tormento, te veo siempre en medio de él. Pero después de tu llegada a Londres vas a contármelo todo: me dirás cómo es el paisaje que rodea la casa en que vives: me describirás minuciosamente tu habitación, sus muebles, sus adornos: me dirás qué haces todos los días, cómo pasas las noches, a qué horas estudias, en cuáles descansas, cómo son tus paseos, y en qué ratos piensas más en tu María. Vuélveme a decir qué horas de aquí corresponden a las de allá, pues se me ha olvidado.

“Kie vi povas esti? Kion vi estas faranta ĉimomente? Neniom utilas al mi esti tiomfoje postulinta ke vi montru al mi sur la mapo kiel vi farus la vojaĝon, ĉar mi povas imagi nenion. Timigas min pensipri tiu maro kiuj ĉiuj admiras, kaj kiel turmento, mi ĉiam vis vin meze de ĝi. Sed post via alveno al Londono vi rakontos ĉion al mi: vi diros al mi kia estas la pejzaĝo kiu ĉirkaŭas la domon en kiu vi loĝas: vi priskribos al mi detale vian ĉambron, ties meblojn, ties dekoracion: vi diros al mi kion vi faras ĉiutage, kiel vi pasigas la vesperojn, je kiomaj horoj vi studas, dum kiuj vi ripozas, kiaj estas viaj promenadoj, kaj en kiuj momentoj vi pli pensas pri via Maria. Diru denove kiuj horoj de ĉi tie korespondas al la tieaj, ĉar mi forgesis.

"José y su familia han venido tres veces desde que te fuiste. Tránsito y Lucía no te nombran sin que se les llenen los ojos de lágrimas; y son tan dulces y cariñosas conmigo, tan finas si me hablan de ti, que apenas es creíble. Ellas me han preguntado si a donde estás tú llegan cartas que se te escriban, y alegres al saber que sí, me han encargado que te diga a su nombre mil cosas.

“Jozefo kaj lia familio venis tri fojojn ek de kiam vi foriris. Transito kaj Lucia ne nomumas vin sen ke la okuloj pleniĝu al ili per larmoj; kaj ili estas tiom dolĉaj kaj afablaj al mi, tiom delikataj kiam ili parolas al mi pri vi, ke tio apenaŭ kredeblas. Ili demandis al mi ĉu kie vi estas alvenas la leteroj kiujn oni sendas al vi, kaj gajaj sciante ke jes, ili komisiis al mi komuniki al vi mil aferojn.

"Ni Mayo te olvida. AI día siguiente de tu marcha recorría desesperado la casa y el huerto buscándote. Se fue a la montaña, y a la oración, cuando volvió, se puso a aullar sentado en el cerrito de la subida. Lo vi después acos­tado a la puerta de tu cuarto: se la abrí, y entró lleno de gusto; pero no encontrándote después de haber husmeado por todas partes, se me acercó otra vez triste, y parecía preguntarme por ti con los ojos, a los que sólo les faltaba llorar; y al nombrarte yo, levantó la cabeza como si fuera a verte entrar. ¡Pobre!, se figura que te escondes de él como lo hacías algunas veces para impacientarlo, y entra a todos los cuartos andando paso a paso y sin hacer el menor ruido, esperando sorprenderte.

“Eĉ Majo ne forgesas vin. La tagon post via foriro li trairadis despere la domon kaj la ĝardenon serĉe de vi. Li iris al la montaro, kaj je la horo de la preĝo, reveninte, ĝi komencis hurli sidante sur la monteto de la supreniro. Mi poste vidis ĝin kuŝanta ĉe la pordo de via ĉambro: mi malfermi ĝin, kaj ĝi eniris siaplaĉe; sed ĉar ĝi ne trovis vin post flari ĉiuangule,ĝi denove alproksimiĝis al mi malgaje, kaj ŝajnadis demandi al mi pri vi per la okuloj, al kiuj nur mankis plori; kaj kiam mi nomumis vin, ĝi levis la kapon kvazaŭ ĝi estus vidonta vin eniri. Kompatinda! Ĝi imagas ke vi kaŝiĝas de li same kiel vi faradis kelkfoje por senpaciencigi ĝin, kaj eniras en ĉiujn ĉambrojn paŝo post paŝo kaj farante eĉ ne la minimuman bruon, kun la espero surprizi vin.

"Anoche no concluí esta carta porque mamá y Emma vinieron a buscar­me; ellas creen que me hace daño estar aquí, cuando si me impidieran estar en tu cuarto, no sé qué haría.

“Hieraŭ vespere mi ne finskribis ĉi leteron ĉar panjo kaj Emma venis serĉi min; ili opinias ke faras al mi malbonon resti ĉi tie, senkonsidere ke se ili malpermesus al mi resti en via ĉambro, mi ne scias kion mi povus fari.

"Juan se despertó esta mañana preguntándome si habías vuelto, porque dormida me oye nombrarte.

“Johano vekiĝis ĉimatene demandante al mi ĉu vi estis reveninta, ĉar ŝi aŭdas min nomumi vin dum mi dormas”.

Nuestra mata de azucena ha dado la primera, y dentro de esta carta va un pedacito. ¿No es verdad que estás seguro de que nunca dejará de florecer? Así necesito creer, así creo que la de rosas dará las más lindas del jardín”.

Nia lili-planto jam donis la unuan floron, kaj en tiu ĉi letero vi trovos unu peceton. Ĉu ne veras ke vi estas certa ke ĝi neniam ĉesos flori? Tiel mi bezonegas kredi, tiel mi kredas ke la rozujo donos la plej belajn rozojn el la ĝardeno”.