ESPERANTA SINTAKSO.
I.
DIFINO DE VORTOJ.
1. Sintakso montras kiamaniere vortoj interligiĝas por formi ĉenon de parolado.
2. Parolado konsistas el propozicioj.
3. Propozicio estas aro da vortoj, per kiu oni certigas (aŭ demandas) agon, staton aŭ econ pri persono aŭ afero. Plena propozicio konsistas el du ĉefaj partoj (aŭ terminoj):
4. Subjekto pri kiu oni certigas ion;
Predikato, afero, kiun oni certigas pri subjekto.
Rim. 1. Subjekto povas iafoje ne esti esprimata. E.: Pluvas, fulmas.
2. Iafoje propozicio estas neplena, kiam mankas unu el la terminoj.
Tiam mankanta termino povas facile esti divenata per ĉenigo de ideoj, ekzemple en respondoj.
5. Subjekto de propozicio estas ĉiam: a) unu substantivo (aŭ kelkaj substantivoj); b) aŭ alia vorto uzata substantive, nome: pronomo (mi), adjektivo (mia kara, mia belo estis brava, juna dano,—tri fratoj vivis amike; unu mortis), infinitivo (mensogi estas honte); c) aŭ vorto de alia klaso uzata, kiel materia esprimo de ĝia propra formo (kiel—la vorto kiel estas uzata post tiel.)
Rim. Oni povas ankaŭ preni enhavon de tuta propozicio por subjekto de sekvanta propozicio: Estas agrable al mi, ke vi aĉetis tiun domon. Tie ĉi »ke vi aĉetis« estas la subjekto.
