Ne konvenis, dum la vojaĝo, averti ŝin pri la stato en kiu ŝi estis, sed mi devus ĉirkaŭi sin per ĉiajn eblaj zorgoj. Ni farus mallongajn etapojn kaj returnus al Bogoto antaŭ tri monatoj. Tie la aferoj havus alian aspekton***.
Cetere, la filoj leĝaj aŭ neleĝaj havas saman originon kaj estas amataj same. Afero de la medio***. En Kasanaro tiel okazis.
Li ambiciis iam fari brilan geedziĝon, sed la destino markis al li neantaŭvidatan vojon: la junulino kun kiu li vivis tiutempe, povis superi la revitajn edzinon, ĉar, juĝinte sin malsupra, ornamais sin per la modesteco kaj ĉiam kredis sin ŝuldanto de troo da bono. Ĉi tiel, li estis pli feliĉa en la hejmo de sia frato, kies kunulino, sklava de la pergamenoj kaj de la sociaj mensogoj, inspiris al li la hororon al la altaj familioj, ĝis kiam li revenis al la simpleco favorata per la divorco.
Oni devus retroiri en la vivo antaŭ neniu konflikto, ĉar nur alfrontante ilin de proksime oni vidas ĉu ili havas solvon. Estis vero ke mi antaŭvidis la skandalon de miaj parencoj se mi metus Alician sur mia dorso aŭ se mi kondukus ŝin al la altaro. Sed oni ne devus rigardi tiom for ĉar la timoj iras trans la ebloj. Neniu povus certigi al mi ke mi naskiĝis por esti edzigita, kaj kvamkam tiel estus, kiu povus doni al mi edzinon malsimila al tiu signalitaj de mia sorto? Kaj Alicia, ien kio ŝi ne indus? Ĉu ŝi ne estis inteligenta, bone edukita, sensfekta kaj de honesta deveno? En kiu kodo, en kiu skribaĵo, en kiu scienco mi estis lerninta ke la antaŭjuĝoj regas sur la realaĵoj? Kial estis mi pli bona ol alaj, sed ne pro miaj faritaĵoj? La homo de talento devas esti kiel la morto, kiu ne konas kategoriojn. Kial Kelkaj junulinoj ŝalnis al mi tiom alr-rangaj? Ĉu pro senpripensa konsento de la publiko kontaĝis al mi sian stultecon: eble pro la brilo de sia riĉeco? Sed tiu ĉi, kiu ofte naskiĝas de malhelaj fontoj, ne estis ankaŭ relativa? Ĉu ne estas malriĉegaj niaj potenculoj kompare kun tiuj de ekstere? Ĉu mi ne trafus en la ora mez-aĝo relativan riĉecon? En tiu ĉi kazo, ĉu estus gravaj por mi la aliaj, kiam ili venis serĉe de mi kun la incenso? Vi havas nur unu ĉefan problemon, en kies flanko ĉiuj aliaj superfluas: akiri monon por subteni la modestecon dece. La cetero venas aldone.
En silento, mi meditadis*** mense la kialojn kiujn mi aŭdis, separante la veron de la troigo.
—Sinjoro Rafo —mi diria al li—, mi rigardas la aferojn laŭ alia aspekto, ĉar la konkludoj de vi, kvankam fundamentataj, ne maltrankviligas min nun: ili estas en la horizonto, sed malproksime. Rilate al Alicia, la plej grandan problemon portas mi, kiu ne enamiĝinta, vivas kvazaŭ estus anstataŭanta mia nobleco kion ne povas doni la tenero, kun la intima konvinko ke mia kavalira idiosinkrazio puŝus min ĝis la ofero, al*** damo kiu ne estas mia, por amo kiun mi ne konas.
