Maria/Ĉapitro LX

Indekso : Maria
de Jorge Isaacs
Tradukita de Andrés Turrisi, Detlef Karthaus kaj Ruben' Torres
Ĉapitro LX

Tradukata ekde 2005.

LX

Al día siguiente a las cuatro de la tarde llegué al alto de las Cruces. Apeéme para pisar aquel suelo desde donde dije adiós para mi mal a la tierra nativa. Volví a ver ese valle del Cauca, país tan bello cuanto desventurado ya... Tantas veces había soñado divisarlo desde aquella montaña, que después de tenerlo delante con toda su esplendidez, miraba a mi alrededor para convencerme de que en tal momento no era juguete de un sueño. Mi corazón palpitaba aceleradamente como si presintiese que pronto iba a reclinarse sobre él la cabeza de María; y mis oídos ansiaban recoger en el viento una voz perdida de ella. Fijos estaban mis ojos sobre las colinas iluminadas al pie de la sierra distante, donde blanqueaba la casa de mis padres.

La postan tagon je la kvara posttagmeze mi alvenis al la altaĵo de la Krucoj. Mi deseliĝis por treti tiun grundon de kie mi adiaŭis por mia malbono la naskiĝteron. Mi revidis tiun valon de la Rivero Kaŭka, regionon tiom belan kiom jam malfeliĉan.Tiomfoje mi estis revinta ekvidi ĝin de tiu monto, ke havante ĝin antaŭ mi kun ĉiu ĝia grandiozeco, mi rigardadis ĉirkaŭ mi por konvinkiĝi ke tiumomente ĝi ne estas ludilo de iu sonĝo. Mia koro pulsadis rapide kvazaŭ ĝi antaŭsentus ke baldaŭ kliniĝus sur ĝin la kapo de Maria; kaj miaj oreloj arde deziradis kapti en la vento unu ŝian perditan voĉon. Miaj okuloj fikse rigardadis la montetojn lumoplenajn piede de la malproksima monto-ĉeno.

Lorenzo acababa de darme alcance trayendo del diestro un hermoso caballo blanco, que había recibido en Tocotá para que yo hiciese en él las tres últimas leguas de la jornada.

Laŭrenco ĵus estis atinginta min portante per la dekstra mano belan ĉevalon blankan, kiun li estis ricevinta en Tokota’ por ke rajdante sur ĝi mi kovrus la lastajn tri leŭgojn de la tago.

—Mira —le dije cuando se disponía a ensillármelo, y mi brazo le mostraba el punto blanco de la sierra al cual no podía yo dejar de mirar—; mañana a esta hora estaremos allá.

—Rigardu —mi diris al li kiam li estis selonta ĝin por mi, kaj mia brako montradis al li la blankan punkton de la monto-ĉeno kiun mi ne povis ĉesi rigardi—;morgaŭ tiuĉihore ni estos tie.

—¿Pero allá a qué? —respondió.

—Sed tie por kio?

¡Cómo!

—Kiel!?

—La familia está en Cali.

—La familio troviĝas en Kalio.

—Tú no me lo habías dicho. ¿Por qué se han venido?

—Vi tion ne estis dirinta al mi: kial ili venis ĉi tien?

—Justo me contó anoche que la señorita seguía muy mala.

—Hieraŭ nokte Justo rakontis al mi ke la fraŭlino ankotaŭ fartas tre malbone.

Lorenzo al decir esto no me miraba, y me pareció conmovido.

Dirante ĉi tion Laŭrenco ne rigardadis min, kaj li ŝajnis al mi kortuŝita.

Monté temblando en el caballo que él me presentaba ensillado ya, y el brioso animal empezó a descender velozmente y casi a vuelos por el pedregoso sendero.

Tremante mi suriris sur la ĉevalon kiun li prezentis jam selita al mi, kaj la temperamenta besto komencis descendi rapide kaj preskaŭ fluge laŭ la ŝton-abunda pado.

La tarde se apagaba cuando doblé la última cuchilla de las Montañuelas. Un viento impetuoso de occidente zumbaba en torno de mí en los peñascos y malezas desordenando las abundantes crines del caballo. En el confín del horizonte a mi izquierda no blanqueaba ya la casa de mis padres sobre las faldas sombrías de la montaña; y a la derecha, muy lejos, bajo un cielo turquí, se descubrían lampos de la mole del Huila medio arropado por brumas flotantes.

La vespero estis estingiĝanta kiam mi transiris la lastan kreston de la Etmontoj. Impeta vento okcidenta zumadis ĉirkaŭ mi inter la rokoj kaj veprejoj malordigante la abundajn krinojn de la ĉevalo. Fore ĉe la horizonto mia maldekstraflanke jam ne videblis la blanka domo de miaj gepatroj sur la sombraj flankoj de la montaro; kaj dekstraflanke, tre malproksime, sub indigo-blua ĉielo, oni ekvidadis ekbriloj de la maso de l’ Huila duon-kovrita de flosantaj brumoj.

Quien aquello crió, me decía yo, no puede destruir aún la más bella de sus criaturas y lo que él ha querido que yo más ame. Y sofocaba de nuevo en mi pecho sollozos que me ahogaban.

Kiu tion kreis, mi diradis al mi mem, tiu ne povas ankoraŭ detrui la plej belan el siaj kreitoj kaj kion Li volis ke mi pleje amu. Kaj mi denove bremsadis en mia koro plor-singultojn kiuj sufokadis min.

Ya dejaba a mi izquierda la pulcra y amena vega del Peñón, digna de su hermoso río y de mis gratos recuerdos de infancia. La ciudad acababa de dormirse sobre su verde y acojinado lecho: como bandada de aves enormes que se cernieran buscando sus nidos, divisábanse sobre ella, abrillantados por la luna, los follajes de las palmeras.

Mi jam estis lasanta je mia maldekstra flanko la puran kaj plezurigan ebenaĵon de l’ Penjono, indan je sia bela rivero kaj je miaj agrablaj infan-memoroj. La urbo ĵus estis ekdormiĝinta sur sia verda kaj remburita lito: kiel bando de enormaj birdoj ŝvelantaj serĉe de siaj nidoj, oni distingadis sur ĝi, briligataj de la luno, la foliarojn de la palmarboj.

Hube de reunir todo el resto de mi valor para llamar a la puerta de la casa. Un paje abrió. Apeándome boté las bridas en sus manos y recorrí precipitadamente el zaguán y parte del corredor que me separaba de la entrada al salón: estaba oscuro. Me había adelantado pocos pasos en él cuando oí un grito y me sentí abrazado.

Mi devis kunigi ĉion restantan el mia kuraĝo por voki ĉe la pordo de la domo. Iu servisto malfermis. Deseliĝante mi ĵetis la bridojn en liajn manojn kaj rapidege trairis la vestiblon kaj parton de la koridoro kiu min apartigis de la enirejo de la salono: ĝi estis senluma. Mi estis irinta malmultajn paŝojn kiam mi aŭdis krion kaj sentis min ĉirkaŭbrakata.

—¡María!, ¡mi María! —exclamé estrechando contra mi corazón aquella cabeza entregada a mis caricias.

—Maria!, mia Maria! —mi ekkriis premante sur mian koron tiun kapon ofertatan al miaj karesoj.

—¡Ay!, no, no. ¡Dios mío! —interrumpióme sollozando.

—Ha!, ne, ne. Mia Dio! —ŝi interrompis min plor-singulte.

Y desprendiéndose de mi cuello cayó sobre el sofá inmediato: era Emma.

Kaj apartiĝante de mia kolo ŝi falis sur la apudan sofon: ŝi estis Emma.

Vestía de negro, y la luna acababa de bañar su rostro lívido y regado de lágrimas.

Ŝi portis nigrajn vestojn, kaj la luno nun banadis ŝian vizaĝon lividan kaj plenan de larmoj.

Se abrió la puerta del aposento de mi madre en ese instante. Ella, balbuciente y palpándome con sus besos, me arrastró en los brazos al asiento donde Emma estaba muda e inmóvil.

Tiumomente malfermiĝis la pordo de la ĉambro de mia patrino. Ŝi, balbutante kaj kovrante min per siaj kisoj, trenis min inter la brakoj ĝis la sidilo sur kiu Emma statis muta kaj senmova.

—¿Dónde está, pues, dónde está? —grité poniéndome en pie.

—Kie ŝi estas, do, kie ŝi estas? — mi kriis stariĝante.

—¡Hijo de mi alma! —exclamó mi madre con el más hondo acento de ternura y volviendo a estrecharme contra su seno—: ¡en el cielo!

—Filo mia! ekkriis mia patrino per la plej profunde dolĉa voĉo kaj repremante min sur sian bruston—: en la ĉielo!

Algo como la hoja de un puñal penetró en mi cerebro: faltó a mis ojos la luz y a mi pecho el aire: Era la muerte que me hería... Ella, tan cruel e implacable, ¿por qué no supo herir?...

Io simila al ponarda klingo enpenetris en mian cerbon: mankis la lumo al miaj okuloj kaj aero al mia brusto. La morto estis vundanta min... Ĝi, tiom kruela kaj senkompata, kial ĝi ne sciis vundi?...